نویسندگی: اصول و مسائل
ایمیل: info@madresenevisandegi.com
Facebook
Twitter
Instagram
RSS
لوگوی شاهین کلانتری
  • وبلاگ
  • درباره‌ی من
  • وقت نویسنده
  • کانال تلگرام من
  • نظرات جدید
  • مدرسه نویسندگی
  • آموزش نویسندگی
    • اصول نویسندگی
    • تولید محتوا
    • عادت نوشتن
    • رادیو
  • کلاس‌‌ها
    • کلاس آنلاین نویسندگی
    • کلاس حضوری نویسندگی
    • کارگاه تمرین نوشتن
    • آموزش کپی‌ رایتینگ
  • رسانه‌ها
    • مدرسه نویسندگی
    • اینستاگرام شاهین کلانتری
    • اینستاگرام مدرسه نویسندگی
    • کانال تلگرام
    • کالج پول
    • جمله‌ورزی
  • نامه
  • پرسش‌و‌پاسخ
فکر و فلسفه برای نویسنده­‌ها | پوپر و توهم توطئه

فکر و فلسفه برای نویسنده­‌ها | پوپر و توهم توطئه

1397-10-25شاهین کلانتریاز نوشتن, فکر و تفکر, کتاب و کتابخوانی, نقل قول3 دیدگاه

پیش‌حرف:
گفتن از عادت­‌های نویسندگی یک طرف ماجرای نوشتن است، اما تا کی؛ حالا باید دربارۀ افکار نویسنده حرف بزنیم، از مایۀ اصلی شکل‌­دهندۀ نوشته­‌های او.

گفتن از عادات نویسندگی و تکنیک و درست­‌نویسی تا یک جایی مفید و بسیار لازم است، چه‌بسا که کسب مهارت در آن­‌ها نیز به سال‌­ها تلاش نیاز داشته باشد. اما در نهایت همه چیز باید به فکر منجر شود و فکر قرار است از چه ذهنی بیرون بیاید؟

البته که صدور حکم برای اینکه به چه چیزی فکر کنیم از عقل به دور است، زندگی فکری هر نویسنده مسیر متفاوتی را طی می­‌کند و صدور حکم کلی­ هم کار دستگاه­‌هایی است سودای نویسنده­‌سازی داشته‌­اند و غالباً هم با شکست مواجه شده­‌اند.

اما به‌هرحال، روش‌­هایی هست که به ما در وضوح و دقت فکری کمک می­‌کنند و نوشتن از موضوعات جهان‌شمولی که وجود دارد می‌تواند خودکاوی و احتمال رشد فرهنگ جوامع انسانی را یاری کند.

البته اول بحث یک نکتۀ مشخص را هم روشن کنم: این حرف­‌ها برای نویسندگان غیرداستانی و خالقان محتوا در فضای آنلاین و مطبوعات است. وگرنه داستان­‌نویس اگر از همان لحظۀ اول با ایدئولوژی مشخص آهنگ نوشتن کند، در نهایت داستانی مکانیکی می‌­نویسد که در پی اثبات یک حرف است.

پس مضمون در داستان بهتر است که از ناخودآگاه بجوشد و پس از خلق اثر خودش را نمایان کند. نه اینکه از لحظۀ اول عزم این کنیم که مثلاً من می­‌خواهم داستانی دربارۀ اهمیت عدالت، عشق، یا هر چیز دیگری بنویسم. البته که این به معنی نیست که داستان‌نویس بی­‌نیاز از عقل و خرد است. بلکه حرف بر سر عدم تحمیل ایدئولوژی به هنر داستان­‌نویسی است. وگرنه آنچه در ادامه می‌­آید نه تنها برای انواع نویسندگان که برای عموم افراد یک جامعۀ روشنگر خواهد بود.

اصل حرف:

باری. حالا کمی تمرین فکر کنیم:
من سواد فلسفی ندارم، اما خب هرازگاهی از سر علاقه و کنجکاوی به برخی از کتاب­‌ها نگاهی می­‌اندازم. در میان فلاسفۀ معاصر نیز، آنچه از کارل پوپربه چشم خورده برایم جذاب­تر بوده است.

در کتاب جغد مینروا که مجموعه­‌ای از مقالات فلاسفه دربارۀ فلسفه است، پوپر به نکتۀ جالبی اشاره می‌­کند، که پس از خواندن آن بسیاری از کارشناس­‌ها، روزنامه‌­نگاران و نویسندگان به کلی از چشمم افتادند، از جمله نادر فتوره‌­چی که از انبوه‌­نویسان توییتر است:

پوپر می­‌گوید ممکن است متوجه نباشیم، اما اغلب ما گرفتار برخی از پیش‌داوری‌های فلسفی هستیم. که خب این‌ها از محیط فکری و سنت ما سرچشمه می‌­گیرند.

معدودی از این نظریه­‌ها را آگاهانه انتخاب می­‌کنیم اما بسیاری از آن­‌ها را بدون سنجش و بررسی انتخابی پذیرفته‌­ایم، و ممکن است در رفتارهای عملی ما در زندگی اهمیت زیادی هم داشته باشند.

آدمیزاد به کسانی احتیاج دارد که این نظریه‌­های شایع و مؤثر را بررسی انتقادی کند. که خب فلسفۀ انتقادی این‌جا وارد عمل می­‌شود.

پوپر می­‌گوید نقطۀ شروع کار فلسفی همین‌جاست، هر فلسفه­‌ای باید کارش را از بررسی انتقادی دیدگاه و افکار مشکوکی که به عرف عام تبدیل شده‌اند آغاز کند، تا در نهایت به دیدگاه و حقیقتی برسیم که در زندگی آدمی تأثیر زیان‌بار کم‌تری بگذارد.

و در توضیح پیش‌داوری‌های شایع فلسفی مثالی می‌­زند که من فکر می­‌کنم فهم آن برای ما که در این خم خراب تاریخ زندگی می­‌کنیم از نان شب واجب­‌تر است:

دیدگاه فلسفی بسیار تأثیرگذاری دربارۀ زندگی وجود دارد مبنی بر اینکه پشت هر اتفاق و حادثۀ بسیار ناگوار زندگی، کسی وجود دارد که عامدانه باعث‌وبانی آن بوده و آن کار را انجام داده است.

این دیدگاه سابقه‌­ای دورودراز دارد، در هومر، حسادت و خشم خدایان باعث‌وبانی بیشتر وقایع هولناک بود، در تفکر مسیحی شیطان باعث‌وبانی شر است و در مارکسیسم عوامانه هم توطئه سرمایه‌­داران مانع بروز بهشت بر روی زمین می­‌شود.

این نظریه که جنگ،فقر و بیکاری را نتیجۀ نیتی شریرانه، نتیجۀ شرح و توطئه­‌ای شوم می­‌داند جزئی از عرف عام است، و صبغه­‌ای غیر نقادانه دارد.

این نظریه غیر نقادانۀ عرف عام را می­‌توان نظریۀ توطئه در خصوص جامعه  یا حتی عالم نامید.

این نظریه قبول عام دارد و منبع الهام گرفتاری‌­های سیاسی بسیاری شده و مصیب­ت‌های قابل‌اجتناب فراوانی به بار آورده است.

حالا جای جالب‌­تر ماجرا اینجاست:

یک جنبه از جوانب نظریه توطئه اینجاست که توطئه­‌هایی واقعی برمی‌انگیزد. ولی پژوهش­‌های انتقادی نشان می‌­دهد که این توطئه‌­ها هیچ‌­گاه به مقاصدشان نمی‌­رسند. لنین، که به نظریه توطئه باور داشت، خودش توطئه­‌گر بود، و موسولینی و هیتلر هم از همین قماش بودند و ولی مقاصد لنین در روسیه تحقق پیدا نکرد، همین­‌طور مقاصد موسولینی یا هیتلر در ایتالیا یا آلمان. این توطئه‌گران جملگی ازآن‌رو توطئه‌گر شدند که قائل به نظریهٔ غیر نقادانۀ توطئه در خصوص جامعه بودند.

نتیجه‌گیری:

خب، البته این فقط بخش اندکی- صدالبته مهمی- از آرای پوپر بود، حالا کار ما شروع می­‌شود، تا به مصادیق این موضوع در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی خودمان فکر کنیم.

برگردم به اول بحث، به نظر م‌ی­رسد یکی از کارهای یک نویسندۀ آنلاین و خالق محتوا و شهروند فعال این است که از پذیرایی بی‌چون‌وچرای دیدگاه‌های غیر انتقادی عرف عام فاصله بگیرد.

مثلاً در تحلیل مصادیق چنین پدیده­‌هایی که به توهم توطئه دامن می­‌زنند، فکر کنیم، یادداشتی بنویسیم و نشان بدهیم که چرا گرفتار نظریۀ خطرناک کشف توطئه در پی مصیب­ت‌های اجتماعی شده­‌ایم. تا در نهایت با افزایش مسئولیت­‌پذیری خودمان جامعۀ بهتری بسازیم. پوپر با جملۀ زیر این موضوع را یادآوری می­‌کند:

به عقیدۀ من، همۀ مردان و زنان فیلسوف‌اند، گرچه برخی بیش­تر از سایرین.

 

 فکر می‌کنم بعد از مطالعۀ این پست، خواندن لینک زیر هم برای شما سودمند باشد:

۲ نوع اهمال‌کاری نوشتاری | دومی را خیلی‌ها نمی‌دانند

کلاس نویسندگی

 شاهین کلانتری در تلگرام | اینستاگرام | توییتر | ویرگول | لینکدین

برچسب ها: پوپر, تفکر, توهم توطئه, جغر مینروا, فکر, فلسفه, کتاب, نوشتن, نویسندگی
پست قبلی آیا دل­‌نوشته­‌ها ارزشمندند؟ پست بعدی پرانتزهای باز زندگی ما

مطالب پیشنهادی

آیین بد نوشتن | 41 نکتۀ بسیار کاربردی!

آیین بد نوشتن | 41 نکتۀ بسیار کاربردی!

1398-11-16شاهین کلانتری
بد بودن چقدر خوب است+بدترین بهانه‌های ننوشتن

بد بودن چقدر خوب است+بدترین بهانه‌های ننوشتن

1397-03-29شاهین کلانتری
دفتر شعر مرغ نیما-کامران جمالی

مرغ نیما

1399-01-13شاهین کلانتری

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

3 دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید

مجتبی
1397-10-29 10:27 ب.ظ

درود بر شما، یادداشت بسیار جالبی نوشتید من فکر می کنم این افرادی رو که نام بردید معمولا بار معلومات و وزنه مطالعاتی سنگینی دارند اما غالبا در جهت اثبات همان تئوری توطئه و پیدا کردن دم خروس در هر چیزی بکار می برند . بعنوان مثال آقای مسعود فراستی هم یکی از افراد است که مطالعات فنی خودش را قربانی پیدا کردن باعث و بانی توطئه در سینما کرده است .البته هرگز منکر سینمای بی محتوای این روزهای خودمان نمی شوم اما نگاه تک بعدی ، گزینشی و مغرورانه ایشان در نقد آثار (حتی جهانی) به بهانه دفاع از عرف عام ژستی پوشالی بیش نیست . 🙂

پاسخ
شاهین کلانتری
1397-10-30 4:38 ب.ظ

بله مجتبی جان. درست مثال زدی.

پاسخ
Mohammad
1397-10-26 7:18 ق.ظ

سلام جناب کلانتری
مطلب فلسفی خوبی بود.
من هم با شما موافقم که هستی مایه ی یک نویسنده افکار اوست .
که به مدد فلسفبدن می توان آن را توسعه داد.
به نظر من ما باید یک نویسنده آگاه باشیم تا یک ماشین نوشتن .
فلسفی بودن یکی از شخصیت های پنهان ما است که می توانیم با پرسش و تفکر آن را پیدا کنیم.
می خواهم کتابی پیشنهاد کنم درباره فلسفه که برای ورود به وادی حکمت می تواند اثر بخش باشد.
کتاب دنیای سوفی از یوستین گوردر و هم چنین کتاب لذات فلسفه از ویل دورانت دو کتاب که انسان را با فلسفه آشنا می کنند.

پاسخ

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

من عاشقِ انجیر خیس‌خورده و نوشتنم

پیشنهاد مطالعه

چگونه نوشتن را راحت‌تر شروع کنیم؟ نوشتن چیست؟
چگونه نوشتن کتاب را شروع کنیم

آخرین دیدگاه‌ها

  • شاهین کلانتری در معلم‌ درنگ‌انگیز
  • شاهین کلانتری در تکرار نیک
  • شاهین کلانتری در چرایی
  • شاهین کلانتری در تکرار نیک
  • شاهین کلانتری در معلم‌ درنگ‌انگیز
  • شاهین کلانتری در سطر اول
  • شاهین کلانتری در معلم‌ درنگ‌انگیز
  • شاهین کلانتری در معلم‌ درنگ‌انگیز
  • شاهین کلانتری در بی شارژر
  • شاهین کلانتری در بی شارژر

دریافت خبرنامه اختصاصی:

با عضویت در خبرنامه، هر هفته گزارشی از پست‌های سایت و مطالب مهمی که به تازگی خوانده‌ام، دریافت خواهید کرد.
loader

جدیدترین مطالب:

  • چالش ۱۰۰ روزه‌ی جمله‌‌ورزی
  • پشت‌ صحنه‌ی نوشتن
  • بیداری تلخ
  • همیشه از صفر
  • راهنمای تولید محصولات آموزشی | دوره آنلاین خودتان را بسازید
  • برای چه می‌نویسی؟
  • یادنگاشت طردشدن‌ها
  • بی شارژر
  • معلم‌ درنگ‌انگیز
  • سطر اول
  • تکرار نیک
  • ذهن پرورده
  • چرایی
  • آخرین روانپزشک
  • جالب‌شدن
  • داستان از دست دادن
  • شوخی
  • هوایی‌زدن
  • نوشتار دیده‌گشا
  • مچالگی
  • لولوی انتخاب
  • زندان‌های من
  • تغییرطلبی
  • چقدر بخوانیم؟ چقدر بنویسیم؟
  • اولین آجر
  • یک ساعت نوشتن
  • وسوسه‌ی نوشتن، نوشتن وسوسه‌ها
  • جرقه‌ای برای نوشتن داستان کوتاه
  • خواندنوشتن
  • شعرهایی که می‌خوانم

دانلود رایگان کتاب:

مجلۀ عشق نوشتن:

آموزش تولید محتوا:

تولید محتوا

ویدیوهایی دربارۀ نویسندگی:

نوشتن تی وی

جمله‌ورزی:

شاهین بلاگ

موضوعات:

  • 10 جمله (22)
  • 101 جمله (2)
  • آفوریسم (6)
  • آموزش دستور زبان فارسی (6)
  • آموزش ساخت محصول آموزشی (2)
  • آموزش نویسندگی (77)
  • آنافورا (4)
  • از تدریس (11)
  • از نوشتن (458)
  • استراتژی محتوا (74)
  • استعاره (2)
  • استعاره‌هایی که با آن‌ها زندگی می‌کنم (1)
  • اطلاع رسانی (12)
  • اون می‌گه (1)
  • این آدم‌های دوست‌داشتنی (4)
  • این شکسته‌ها (2)
  • با شما نبودم (30)
  • با هم بنویسیم (4)
  • با و بی حوصله (5)
  • باشگاه تولیدکنندگان محتوا (3)
  • باورهای من (6)
  • برای اعضای دورۀ آنلاین لذت نویسندگی (1)
  • برگزیده‌ها (17)
  • برند شخصی (2)
  • بهترین لینک‌های هفته (1)
  • بهره وری (28)
  • پادکست (28)
  • پادکست بهترین عادت (1)
  • پادکست شاهین کلانتری (3)
  • پادکست محتواتیم (5)
  • پادکست مهم (1)
  • پاره‌ها (2)
  • پرت و پلا (1)
  • پرسش و پاسخ (5)
  • پست‌های چندصدایی (1)
  • پیاده روی (14)
  • تبلیغ نویسی و کپی رایتینگ (6)
  • تجربه‌ی شرکت در کارگاه تمرین نوشتن (1)
  • تسلط کلامی (9)
  • تعریف‌های تازه (18)
  • تفکر نقادانه (1)
  • تکنولوژی (5)
  • تکنیک تبلیغ نویسی (5)
  • تکه‌های طلایی هفته (7)
  • تلگرام (7)
  • تلگرامات (7)
  • تمرین (23)
  • تمرین افزایش دایره لغات (12)
  • تمرین نویسندگی (36)
  • توسعه فردی (287)
  • تولید محتوا (111)
  • توییتر من (1)
  • تیتربازی (1)
  • جستار هفته (1)
  • جستارنویسی (2)
  • جملات کوتاه (57)
  • چالش جستارک (3)
  • چرا باید زیادتر حرف بزنیم؟ (1)
  • چگونه نویسنده شویم؟ (4)
  • حرف کتاب (2)
  • خرده‌گفته (1)
  • خلاقیت (79)
  • داستان (19)
  • داستان دوست (6)
  • دل نوشته ها (30)
  • دهه هشتادی ها (2)
  • دوست (5)
  • دیالوگ روز (1)
  • دیجیتال مارکتینگ (12)
  • رابطه (23)
  • رادیو کاماک (1)
  • رادیو نویسندگی (21)
  • رادیونوشته (1)
  • رسانه‌سازی (7)
  • رویاها (9)
  • ریزنوشته‌ها (1)
  • زندگی (11)
  • سبک زندگی (15)
  • سبک‌های نویسندگی (2)
  • سخنرانی (3)
  • سمپوزیوم توسعه فردی (16)
  • سمپوزیوم نویسندگی (21)
  • سوال (7)
  • شاعرانه‌ها (12)
  • شاهین کلانتری (1)
  • شاهین‌شو (3)
  • شبکه های اجتماعی (6)
  • شعر (15)
  • شعر نوشتن (1)
  • شکسته‌نویسی (5)
  • شما و شاهین (1)
  • عشق (5)
  • فروش (1)
  • فکر و تفکر (9)
  • فهرست‌ها (34)
  • فیلم (3)
  • فیلم نامه نویسی (3)
  • فیلمسازی (6)
  • قدرت (1)
  • قصه گویی (3)
  • قلم‌انداز (17)
  • کارتون و کاریکاتور (17)
  • کارگاه تولید محتوا (7)
  • کارگاه کلمات (20)
  • کانال مهارت های نویسندگی در تلگرام (4)
  • کتاب الکترونیکی (8)
  • کتاب قدرت تکرار (17)
  • کتاب و کتابخوانی (136)
  • کسب و کار (16)
  • کشکول کلانتری (24)
  • کلاس کپی رایتینگ (4)
  • کلاس نویسندگی (7)
  • کلمات قصار (13)
  • کلمه (28)
  • کلمه‌برداری (8)
  • کلمه‌ی سال (1)
  • گروه‌سازی (1)
  • گزارش زندگی (1)
  • گفت‌وگوی روزانه درباره‌ی نوشتن (2)
  • لینک های خوب (20)
  • مجلۀ عشق نوشتن (2)
  • محتواتیم (1)
  • محتواگران (1)
  • مدرسه نویسندگی (6)
  • مدیریت پروژه (1)
  • مسترکلاس نویسندگی (7)
  • مصاحبه (8)
  • مصاحبه با علی اکبر قزوینی (3)
  • معرفی کتاب (12)
  • مقالات گروهی (1)
  • مقاله‌ی گروهی (1)
  • مقالۀ هفته (5)
  • مهارت های نویسندگی (188)
  • مواد خام برای تولید محتوا و جستارنویسی (1)
  • مواد خام تولید محتوا و جستارنویسی (1)
  • موفقیت (22)
  • مونولوگ‌های شکسته (5)
  • نامه (10)
  • نامه ها (3)
  • نامه‌های شاهین کلانتری (1)
  • نانومحتوا (1)
  • نثرهای یومیه (33)
  • نخستین سطرها (1)
  • نسیم نیکلاس طالب (3)
  • نظرت برگزیدۀ هفته (3)
  • نقل قول (162)
  • نکته‌ها و تکه‌ها (1)
  • نگرش (3)
  • نمایشنامه‌نویسی (3)
  • نوشتار پولساز (1)
  • نوشتن TV (6)
  • نوشتن کتاب (4)
  • نوشته‌های شما (1)
  • نویسندگی آنلاین (23)
  • نویسندگی استراتژیک (1)
  • نویسندگی خلاق (8)
  • نویسندگی کودک و نوجوان (1)
  • نویسندگی مثبت نگر (3)
  • هر روز یک دفتر شعر (4)
  • هزار و یک ایده (124)
  • همۀ کتاب‌های نویسندگی (2)
  • هوش کلامی (5)
  • وبلاگ نویسی (75)
  • وبینار اهل نوشتن (1)
  • وبینار زبان‌آور (26)
  • ولاگ (8)
  • ویدیو (20)
  • یادداشت روز (85)
  • یادگیری (43)
  • یک کار تازه (2)
  • یوتیوب آموزش نویسندگی (1)
© ۱۳۹۴-۱۴۰۲ | این وب‌سایت برای شاهین کلانتری است. | طراحی و پشتیبانی: سعید قائدی