جرقه‌هایی برای نوشتن | گزین‌گویه‌هایی از روبر برسون

رفتم سراغ کتابی که سال‌ها در گوشۀ کتابخانه‌ام خاک می‌خورد.

«یادداشت‌هایی در باب سینماتوگرافی*» دفتری از گزین‌گویه‌های روبر برسون، فیلمساز برجستۀ سینمای فرانسه است. ژان لوک گدار دربارۀ برسون می‌گوید:

برسون یعنی سینمای فرانسه، همچنان که داستایفسکی یعنی ادبیات روسیه و موتسارت یعنی موسیقی آلمان.

اغلب جملات کتاب برای کسانی که با سینما و تئوری‌های آن آشنایی کافی ندارند مبهم و پیچیده به نظر می‌رسد.

من برخی از جملاتی که ساده‌تر و عمومی‌تر هستند برگزیدم تا با شما به اشتراک بگذارم:

چه کسی بود که گفت: «یک نگاهِ تنها می‌تواند به یک احساس، قتل، یا جنگ مجال بروز دهد؟»

همان‌جایی را که هستی حفر کن. جای دیگری را جست‌وجو نکن.

گذشته را به حال بازگردان. جادوی حال.

دیدن حرکت شادی‌بخش است: اسب، ورزشکار، پرنده.

نسبت به آن‌چه که می‌خواهی به دست بیاوری همان‌قدر غافل باش که یک ماهیگیر نسبت به آن‌چه که به انتهای چوب ماهیگیری‌اش می‌چسبد. (ماهی‌ای که ناگهان پیدایش می‌شود.)

ایده‌هایی که از طریق خواندن گردآوری شده‌اند، همیشه ایده‌های کتابی باقی می‌مانند. مستقیم به دل اشخاص و اشیا برو.

چشم نقاش را داشته باش. نقاش با نگاه کردن می‌آفریند.

چیزهایی که شانس به وجودشان می‌آورد، چه قدرتی دارند.

دشمنی با هنر، دشمنی با امر نو، با امر پیش‌بینی‌نشده است.

در مورد اعتمادبه‌نفسِ مطلق و حیاتی، این جمله را از مادام دو سوینه نقل می‌کنند: «وقتی صرفاً به خودم گوش می‌کنم، شگفت‌زده می‌شوم.»

کاری کن به تو اعتقاد پیدا کنند. دانته، در تبعید، در خیابان‌های ورونا قدم می‌زد -مردم در گوش هم زمزمه می‌کردند او هر وقت که بخواهد به دوزخ می‌رود و از آن‌جا خبر می‌آورد.

*ترجمۀ علی اکبر علیزاد، نشر بیدگل