تعریف سادۀ هوش کلامی:
هوش کلامی یعنی استفادۀ هوشمندانه از کلمات.
هر فردی که بتواند از واژه‌ها به بهترین شکل ممکن برای بیان مقصود خود و رسیدن به اهدافش بهره بگیرد، دارای هوش کلامی بالا است.
هایدگر می‌گوید:
«انسان در خانۀ زبان زندگی می‌کند.»
میزان درک و فهم هر انسانی از جهان هستی، برابر با دامنۀ واژگان او افزایش می‌یابد.
برای نویسنده که اصلی‌ترین ابزار کارش واژه است؛ افزایش دایره لغات، اولویتی همیشگی به نظر می‌رسد.
نوشتن و تولید محتوا، خصوصاً خوب و موثر نوشتن بدونِ تسلط کلامی بالا تقریباً محال به نظر می‌رسد.
شهریار مندنی‌پور-یکی از پرواژه‌ترین نویسنده‌های معاصر- چندی پیش گفته بود: (+)
اما یک نویسنده چگونه می‌تواند دایره لغات فارسی خودش را افزایش بدهد؟ بهترین کتاب برای افزایش دایره لغت فارسی چیست؟ لغت‌نامه؟ آیا لغت‌نامه می‌تواند گنجینه لغات فارسی یک نویسنده را به نحو اثربخشی افزایش بدهد؟
به نظر می‌رسد که لغت‌نامه به عنوان یک ابزار برای نویسنده مفید است؛ اما کافی نیست. نمی‌شود به طور مکانیکی صبح تا شب لغت‌نامه را ازبر کنیم و بعد تسلط کلامی‌مان بالا برود. ما باید کلمات را در عمل ببینیم و گام‌های جدی‌تری برای کار کردن با واژه‌ها برداریم.
قبلاً دربارۀ روش کلمه‌برداری و تاثیر عملی آن بر افزایش دایره کلمات گفته بودم. حالا بنا دارم با معرفی برخی از بهترین نویسندگان ایرانی و نقل تکه‌هایی از آثار آنها، گام جدی‌تری در این زمینه بردارم.
طی روزها و ماه‌های آینده از نثر نویسندگان زیر خواهم نوشت و با انتشار هر نوشته، لینک آن را به اسامی زیر اضافه خواهم کرد.
این مطلب را با جملۀ دیگری از شهریار مندنی‌پور به پایان می‌برم:
نویسنده شدم تا بتوانم بگویم که حس‌هایی در این دنیا هست که آنها را نمی‌شود با جملات معمولی گفت.
نویسندگانی که با مطالعۀ آثار آنها دایره لغات و تسلط کلامی خودمان را افزایش می‌دهیم:
محمد قائد
گلی ترقی
هوشنگ گلشیری
داریوش آشوری
نادر ابراهیمی
کیهان خانجانی
مدیا کاشیگر
حسن کامشاد
شمیم بهار
غلامحسین ساعدی
بهمن شعله‌ور
مجتبی مینوی
جلال آل احمد
رضا قاسمی
پرویز دوایی
محمود فلکی
و…
فهرست تمرین‌ها:
تمرین کلمه‌برداری چیست؟
تمرین افزایش دایره لغات-۱
تمرین افزایش دایره لغات-۲
تمرین افزایش دایره لغات-۳
تمرین افزایش دایره لغات-۴
تمرین افزایش دایره لغات-۵
تمرین افزایش دایره لغات-۶
تمرین افزایش دایره لغات-۷
تمرین افزایش دایره لغات-۸
تمرین افزایش دایره لغات-۹
تمرین افزایش دایره لغات-۱۰
40 دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
سلام. وقتتون بخیر. ببخشید یکی از کتابهای آقای بهمن فرسی که معرفی کردید رو به هیچ عنوان نمیشه پیداش کرد، کتاب شب یک شب دو، من هم از اصفهان هستم، از کجا میشه پیداش کرد؟
سلام آقای معینی نازنین
با کمی جستجو در اینترنت برخی از کتاب‌ها رو به راحتی می‌تونید دانلود کنید.
ارادت.
سلام و عرض ادب
عاشق این کلام استاد مندنی پور هستم که:
والله نیست، به خدا نیست،… به گوشه جانماز مادربزرگ نیست، این تن را کفن کردی نیست….
بارها این جملاتشون رو اینجا دیدم هر وقتم خوندم لذت بردم.
:))) من هم این لحن این جمله رو خیلی دوست دارم فاطیما جان.
[…] شاید دوست داشته باشید نگاهی به سلسله تمرین‌های افزایش دایره لغت بیندازید: افزایش دایره لغات […]
[…] کنید کلمات تازه‌ای را وارد دامنه واژگان خودتان […]
[…] تمرین‌های قبلی: هوش کلامی چیست؟ تمرین افزایش دایره لغات-۱ تمرین افزایش دایره لغات-۲ […]
[…] تمرین‌های قبلی: هوش کلامی چیست؟ تمرین افزایش دایره لغات-۱ تمرین افزایش دایره لغات-۲ […]
سلام
نام نویسنده شهیر، مرحوم احمد محمود در این لیست، بسیار خالی است.
سلام حسین عزیز
این لیست کامل نیست.
بعدا لیست زیر رو نوشتم که صدالبته باید کامل‌تر بشه:
نویسندگانی که باید از آنها آموخت+گزین‌گویه‌هایی از بهترین نویسنده‌ها
و اما دربارۀ احمد محمود: احمد محمود داستان‌نویس خیلی مهم و خوبیه. من توی دورۀ نویسندگی خلاق از همسایه‌ها مثال می‌زنم همیشه. ولی نثر خاصی نداره که بخواد منبع الهام ما در نثرنویسی باشه. من تو این صفحه بیشتر از نویسنده‌هایی اسم بردم که بعضی از اون‌ها تا حد زیادی دغدغه زبان دارن.
بعضی نویسنده‌ها زبان‌ابزار هستن، و عده‌ای از اون‌ها زبان‌گوهر. احمد محمود جزو نویسنده‌های زبان‌ابزاره. یعنی زبان برایش صرفاً یه وسیله‌ست تا داستان بگه. اما به طور مثال تو کارای نویسنده‌ای مثل بیژن نجدی، زبان صرفاً ابزار نیست، هدفه.
فدای تو
[…] حضور در کلاس فن بیان به‌دست‌آمده باشد. بله روشنی فکر و دامنه غنی واژگان اوست که توانسته چنین لحن و طنینی را به صدایش […]
[…] تمرین‌ها: هوش کلامی چیست؟ تمرین کلمه‌برداری چیست؟ تمرین افزایش دایره لغات-۱ […]
[…] به گمانم استعاره‌ها به شکل شگفت‌انگیزی در افزایش هوش کلامی و خواندنی‌تر‌شدن نوشته‌های ما […]
[…] این کار (افزایش هوش کلامی) با خواندن شعر به بهترین و سریع‌ترین شکل ممکن صورت […]
[…] گذشته دومین دورۀ کلاس قدرت نویسندگی و هوش کلامی برگزار […]
[…] تمرین‌ها: هوش کلامی چیست؟ تمرین کلمه‌برداری چیست؟ تمرین افزایش دایره لغات-۱ […]
واژه ، واژگان ، کلمه ، کلمات ، کلمات خور ،
کلما سنگ از قلما سنگ کشنده تر است .
بسیار عالی و دل نواز است استاد ،
خدا خیرت بدهد ، یکی در اینجا ، یکی هم هر جا دلت می خواهد ، تو پنج دری یا پشت دری ،،،،،،،،،،،،یا هزار توی پستو ، یا پشتو ، مثل اینکه اشتباه شد ، نام یا واژه دیگری است ، هزار رنگ دارد با هزار مرض،
چگونه رد شویم ، پل صراط است اینجا ،
ما هم نابلد ، تا دنیا دنیا باقی است در می غلتیم و به مرض گرفتار می شویم .
راه رستگاری چه قدر سخت است ، آدم
قلب و نفسش می گیرد ، هنوز هیچی نشده
دو مرض نصیبمان شد ، جان کندن هم برایمان ابدی است و شکوه لحظه ها در همین جان کندن و جان دادن هاست .
پس ای جان ، جان جانان ، چقدر با هیجان
است جان عشق و عشق جان ، ای جان
درود بر آقای مرادی عزیزم
از خوندن نوشته‌های شما بی‌نهایت خوشحال می‌شم همیشه.
امیدوارم که شاد و برقرار و سلامت باشید.
[…] […]
[…] تازه‌ای به شما می‌دهند، ضمن اینکه با این‌کار دایره لغات خودتان را افزایش […]
صدها میلیون بار درود بر شما
ممنون بابت مطالب و وبلاگ عالی
امیدوارم همچون شاهین همواره در اوج باشید…
سلام محمد نازنین
از مهر تو سپاسگزارم.
حتما برای من بیشتر بنویس از خودت.
با آرزوی درخشش تو.
با افتخار و ممنون بابت این کار زیبا
روز اولی که با وبلاگ شما به واسطه جستجوی همین مقاله اَشنا شدم احساس بسیار زیبایی داشتم انگار افتادم توی دیگ عسل ، خوب مدت ها بود دور بودم از این نعمت زیبا ، البته کمی تنبلم اما بواسطه همین شروع کردم به مطالعه کتاب ها به صورت pdf و از پادکست ها و یا کتاب های صوتی واقعا لذت می برم و می رم توی فضای اون اتفاق و حاضر نیستم از این ثروت دل بکنم و اون روزمرگی قبلی رو داشته باشم
در این بین کار زیبای شما و وبلاگ شما یه گنجینه از محتوای بسیار کاربردی هست که در کنار هم چیده شده و خیلی برام جالبه فکر کنم همه این مقالات و مطالب رو باید فشرده بگذرونم چون دقیقا برای اهدافی که من دارم مثل یه گنجینه هست این وبلاگ و فضایی که داره.
به نظر من بالاترین چیز در زندگی آرمان نیک داشتنه یعنی احساس اینکه بتونی فعالیت مفیدی داشته باشی ، امیدوارم که بتونم یه روز برای جامعم مفید باشم و به اون شادی برسم.
خیلی کار بزرگی کردید و بسیار ارزشمنده علایق و چکیده دانش و تجربه ارزشمندتون رو در اختیار ما می گذارید ، امیدوارم که همواره در مسیر آرزوهاتون باشید و به تک تکشون برسید …
سلام به محمد عزیزم
محمد نازنین بی‌نهایت خوشحالم شدم از خوندن کامنت پر مهر تو.
تک تک واژه‌های تو شور و ذوق و انرژی شگفت‌انگیزت رو نشون میدن.
امیدوارم در مسیری که دوستی داری خوش بدرخشی.
برای من حتما بیشتر بنویس از خودت.
شاد و موفق باشی دوست خوبم.
[…] نسبت به کودکان دیگر دارای رشد کلامی بهتر هستند، چون گنجینه لغات آنان به علت معاشرت با گروه همسن بیشتر شده است، علاوه بر […]
آقای کلانتری نازنین ممنون بابت همه‌ی نکات قشنگی که به‌ما آموزش می‌دهید
فدای تو رعنای عزیز
خیلی خوشحالم که اینجا هستی دوست خوبم.
[…] افزایش دایره لغات به معنی ازبرکردن واژه‌های منسوخ و عجیبوغریب نیست. […]
[…] […]
[…] […]
[…] […]
[…] […]
[…] تسلط کلامی و دایره لغات خودتان را افزایش بدهید. […]
[…] تسلط کلامی و آثار کهن […]
[…] […]
سپاس شاهین جان از این نکات مهم و کلیدی درباه ی یادگیری درست و بجای کلمات. درباره ی اینگونه «یادگیری درست کلمات در فضای متن »یک تجربه شخصی را می نويسم: یکی از دوستان نویسنده ام که محصّل زبان و ادبیات انگلیسی ست و معلّم و متخصّص خوبی در نوشتن «جستار» به این زبان است، به من درس جستار نویسی در این زبان می دهد . تکیه کلام او هنگام تصحیح کردن مشق های من همیشه این است که باید یاد بگیریم هر کلمه را در جمله و در متن نه با سهل انگاری و برای پز دادن دانش خودمان، که با نگاه به مفهوم کلمه و مقصود متن بیان کنیم و هر کلمه در هماهنگی کامل از نظر معنایی با متن باشد. لازم نیست قلمبه سلمبه یا اینکه بسیار ابتدایی و سهل انگار بنویسیم. باید از همان کلماتی که کامل و درست می شناسيم(حتا اگر اندوخته ی این گونه کلماتمان کم باشد)، درست استفاده کنیم و در روان ترین فرم زبانی خودمان ، مقصود را بیان کنیم. در مرحله ی بعد به تدریج و با «خواندن زیاد»، کلمات بیشتری به دنیای نوشته هایمان وارد می شود.
فکر می کنم این تجربه و این يادگيري کلمات برای زبان فارسی چندین درجه مهم تر می شود. به این دلایل که اولا بسیاری مان «توهّم دانستن» زبان فارسی را داریم و گول گفتن و شنيدن این یکی دو هزار کلمه محاوره و هر روزه را می خوریم، و دوم به دلیل همین توهم که گفتم، دنبال معنی این کلمات نمی گردیم. بدترین قسمت اینکه فکر می کنیم از دانستن بیشتر و کلمات بیشتر کلا بی نیاز هستیم.
…و اینکه چه لیست واقعا درجه یکی نوشتی!منتظرم از این آدم ها بیشتر بنویسی و از کارهای آنها و درباره ی آنها بیشتر بخوانيم.
سلام توحید بی‌نظیر
مثل همیشه با یه کامنت درخشان منو غافگیر کردی.
مرسی که این متن رو نوشتی و این مطلب بهتر و کامل‌تر شد.
حتماً حتماً این لیست رو با نظم و جدیت به روز میکنم.
برای خودم برنامه رمان خوانی و کلمه برداری گذاشته ام تا کنار آموزش های خوب شما شاهین عزیز در دوره مدرسه نویسندگی ، از لذت خواندن بی بهره نمانم … و خب دست بردم روی سمفونی مردگان عباس معروفی و غرق در لذتم این روزها از خواندن ش و یادداشت برداری جملات و واژگان جالبش …
سلام معصومه جان
درود بر تو
من تداوم تو برای بودن در مسیر یادگیری رو تحسین میکنم.
دور نیست وقتی که به موفقیت‌های ارزشمند خواهی رسید.
و چه رمان خوبی رو هم داری میخونی…
[…] در ادامۀ برنامۀ تسلط کلامی و افزایش دایره لغات، اکنون به معرفی یکی دیگر از بهترین نویسندگان ایرانی […]