رونویسی از بهترین نوشته‌ها به عنوان تمرین نویسندگی | از این کتاب‌ها باید رونویسی کرد

یوزپلنگانی که با من دویده‌اند تنها مجموعه داستان بیژن نجدی است که در زمان حیات او منتشر شد.

جدا از علاقه‌ی خاصی که به عنوان این مجموعه دارم (که برگرفته از شعری از نجدی است)، این مجموعه داستان را کلاس درسی برای یادگرفتن نثر فارسی می‌دانم. با خواندن و دوباره خواندن این مجموعه و رونویسی از آن می‌توان بهتر و دقیق‌تر به عمق مهارت نجدی پی برد.

از نثر شاعرانۀ بیژن نجدی می‌توان استعاره و تشبیه را به بهترین شکل ممکن آموخت و لذت برد.

پاراگراف اول یکی از داستان‌های این مجموعه را برایتان نقل می‌کنم:

«سه شنبه، خیس بود. ملیحه زیر چتر آبی و در چادری که روی سرتاسر لاغریش ریخته شده بود، از کوچه‌ای می‌گذشت که همان پیچ و خم خوابها و کابوس او را داشت. باران با صدای ناودان و چتر اسفالت، می‌بارید. پشت پنجره‌های دو طرف کوچه، پرده‌ای از گرمای بخاری‌ها آویزان بود و هوا بوی هیزم و نفت سوخته می‌داد.»

-سه‌شنبۀ خیس

در ادامۀ این مطلب ضمن آشنایی با قواعد رونویسی مؤثر، با سایر منابعی که ارزش رونویسی دارد آشنا می‌شوید:

۱۰ فرمان رونویسی موثر

رونویسی دقیقاً مثل مشق‌نوشتن‌های دوران مدرسه است؛ البته با یک تفاوت بزرگ: این‌‌بار اجباری وجود ندارد و به انتخاب خودمان از روی متن‌های مختلف مشق می‌نویسیم.

۱

از روی متن‌های موردعلاقه‌تان بنویسید. به صرف توصیه کسی سراغ رونویسی از یک متن نروید. چاشنی علاقه در انجام موفقیت‌آمیز فرایند رونویسی تاثیر بسیاری دارد.

۲

بهتر است هنگام رونویسی، متن را با صدای بلند نیز بخوانید. با این کار کیفیت یادگیری خودتان را چند برابر می‌کنید.

۳

بعد از رونویسی از یک متن حس و حالتان دربارۀ آن متن را بنویسید. صرفاً آزادنویسی کنید و دنبال چارچوب خاصی نباشید.

۴

حین رونویسی یا پس از آن تمرین کلمه‌برداری را هم انجام دهید. کلمات و عباراتی که برایتان جالب است روی برگۀ دیگری بنویسید و بعداً از چیزهایی که برداشته‌اید در نوشته‌هایتان استفاده کنید.

۵

با گام‌های کوچک شروع کنید و ادامه بدهید. روزانه یک پاراگراف رونویسی خیلی بهتر از این است که ماهی یکبار سراغ یک کتاب بروید و ده بیست صفحه رونویسی کنید.

۶

نگران تقلید کردن نباشید. شما قرار نیست از روی نوشته‌های یک نویسندۀ خاص رونویسی کنید و عیناً مانند او بنویسید. پس، از هر نویسنده بهترین‌های او را بگیرید و به سراغ نویسندگان دیگر بروید.

۷

برای رونویسی سبدی از مطالب گوناگون داشته باشید. شعر، جستار،داستان کوتاه، رمان، نثر ادبی، جملات قصار، کتاب‌ آموزشی، همه و همه می‌تواند بهانه‌های خوبی برای رونویسی باشد.

۸

چند بار بنویسید. گاهی اوقات یکبار رونویسی کافی نیست. ممکن است تصمیم بگیرید برای فهم بهتر برخی جملات یا پاراگراف‌ها به‌طور مکرر از روی آن‌ها بنویسید. در رونویسی از شعر یا مطالب آموزشی این موضوع بیشتر کاربرد دارد.

۹

نظرات خودتان را به متن اضافه کنید. مثل زمانی که هنگام مطالعه حاشیه‌نویسی می‌کنیم، حین رونویسی هم می‌توانیم نظرات خودمان را در میان جملات بنویسیم.

حرف زدن با نوشته‌ها
یکی از شیوه‌های تمرین نوشتن که من بسیار از آن آموخته‌ام برایتان می‌گویم:
اسم این کار ساده را گذاشته‌ام حرف زدن با نوشتن.
برای این تمرین معمولاً سراغ نمونه‌های خوب نثر غیرداستانی معاصر می‌روم.
یک فایل ورد دارم که هر روز یکی از نوشته‌های خوب نویسندگان محبوبم را می‌آورم توی آن (کپی‌پیست) و بعد با خواندن عمیق هر جمله، چند سطری در تحلیل آن می‌نویسم.
معمولاً در هر نوشته به شیوۀ استفاده نویسنده از کلمات، نحوۀ جمله‌سازی، کم‌وکیف بهره گرفتن نویسنده از آرایه‌ها و ساختار استدلالی متن توجه می‌کنم.
این فرایند مثل این است که در حال ویرایش و تصحیح نوشته‌ای از خودم هستم.
جالب اینکه بسیاری از اوقات حین انجام این تمرین به ایده‌های تازه‌ای می‌رسم که هیچ ربط مستقیمی به متن اصلی ندارد. (+)

۱۰

به رونویسی مانند یک مراقبه کنید. رونویسی به افزایش تمرکز شما کمک می‌کند، و در دنیای شتابزدۀ کنونی کمی تمرکز بیشتر می‌تواند مزیت رقابتی بزرگی باشد.

برخی از کتاب‌هایی که خودم از آن‌ها رونویسی کرده‌ام را برایتان فهرست می‌کنم:

شب یک شب دو از بهمن فرسی

چهره پنهان حرف از یداله رویایی

شب هول از هرمز شهدادی

دفترچۀ خاطرات و فراموشی از محمد قائد

سفر در خواب شاهرخ مسکوب

گزینه اشعار بیژن جلالی

دفتر شعر آوا در کاواک از بهمن فرسی

دفتر شعر یک پوست یک استخوان از بهمن فرسی

مقدمۀ دفتر شعر گل بر گسترۀ ماه از رضا براهنی

داستان کوتاه خانمی با سگ کوچک از کتاب دربارۀ عشق آنتون چخوف، ترجمۀ رضا امیررحیمی

داستان کوتاه ماهی و جفتش از ابراهیم گلستان

جستار چرا ادبیات ماریو بارگاس یوسا با ترجمۀ عبدالله کوثری

 فهرستی از نویسندگانی که می‌توانید از آثار آن‌ها برای تمرین رونویسی استفاده کنید:

هوش کلامی | دایره لغات فارسی خودمان را چگونه افرایش بدهیم؟ + نمونه‌هایی از آثار بهترین نویسندگان ایرانی

نویسندگانی که باید از آن‌ها آموخت+گزین‌گویه‌هایی از بهترین نویسنده‌ها