یوزپلنگانی که با من دویده‌اند تنها مجموعه داستان بیژن نجدی است که در زمان حیات او منتشر شد.
جدا از علاقه‌ی خاصی که به عنوان این مجموعه دارم (که برگرفته از شعری از نجدی است)، این مجموعه داستان را کلاس درسی برای یادگرفتن نثر فارسی می‌دانم. با خواندن و دوباره خواندن این مجموعه و رونویسی از آن می‌توان بهتر و دقیق‌تر به عمق مهارت نجدی پی برد.
از نثر شاعرانۀ بیژن نجدی می‌توان استعاره و تشبیه را به بهترین شکل ممکن آموخت و لذت برد.
پاراگراف اول یکی از داستان‌های این مجموعه را برایتان نقل میکنم:
«سه شنبه، خیس بود. ملیحه زیر چتر آبی و در چادری که روی سرتاسر لاغریش ریخته شده بود، از کوچه‌ای می‌گذشت که همان پیچ و خم خوابها و کابوس او را داشت. باران با صدای ناودان و چتر اسفالت، می‌بارید. پشت پنجره‌های دو طرف کوچه، پرده‌ای از گرمای بخاری‌ها آویزان بود و هوا بوی هیزم و نفت سوخته می‌داد.»
-سه‌شنبۀ خیس
در ادامۀ این مطلب ضمن آشنایی با قواعد رونویسی مؤثر، با سایر منابعی که ارزش رونویسی دارد آشنا می‌شوید:
10 فرمان رونویسی موثر
رونویسی دقیقاً مثل مشق‌نوشتن‌های دوران مدرسه است؛ البته با یک تفاوت بزرگ: این‌‌بار اجباری وجود ندارد و به انتخاب خودمان از روی متن‌های مختلف مشق می‌نویسیم.
1
از روی متن‌های موردعلاقه‌تان بنویسید. به صرف توصیه کسی سراغ رونویسی از یک متن نروید. چاشنی علاقه در انجام موفقیت‌آمیز فرایند رونویسی تاثیر بسیاری دارد.
2
بهتر است هنگام رونویسی، متن را با صدای بلند نیز بخوانید. با این کار کیفیت یادگیری خودتان را چند برابر می‌کنید.
3
بعد از رونویسی از یک متن حس و حالتان دربارۀ آن متن را بنویسید. صرفاً آزادنویسی کنید و دنبال چارچوب خاصی نباشید.
4
حین رونویسی یا پس از آن تمرین کلمه‌برداری را هم انجام دهید. کلمات و عباراتی که برایتان جالب است روی برگۀ دیگری بنویسید و بعداً از چیزهایی که برداشته‌اید در نوشته‌هایتان استفاده کنید.
5
با گام‌های کوچک شروع کنید و ادامه بدهید. روزانه یک پاراگراف رونویسی خیلی بهتر از این است که ماهی یکبار سراغ یک کتاب بروید و ده بیست صفحه رونویسی کنید.
6
نگران تقلید کردن نباشید. شما قرار نیست از روی نوشته‌های یک نویسندۀ خاص رونویسی کنید و عیناً مانند او بنویسید. پس، از هر نویسنده بهترین‌های او را بگیرید و به سراغ نویسندگان دیگر بروید.
7
برای رونویسی سبدی از مطالب گوناگون داشته باشید. شعر، جستار،داستان کوتاه، رمان، نثر ادبی، جملات قصار، کتاب آموزشی، همه و همه می‌تواند بهانه‌های خوبی برای رونویسی باشد.
8
چند بار بنویسید. گاهی اوقات یکبار رونویسی کافی نیست. ممکن است تصمیم بگیرید برای فهم بهتر برخی جملات یا پاراگراف‌ها به‌طور مکرر از روی آن‌ها بنویسید. در رونویسی از شعر یا مطالب آموزشی این موضوع بیشتر کاربرد دارد.
9
نظرات خودتان را به متن اضافه کنید. مثل زمانی که هنگام مطالعه حاشیه‌نویسی می‌کنیم، حین رونویسی هم می‌توانیم نظرات خودمان را در میان جملات بنویسیم.
حرف زدن با نوشته‌ها
یکی از شیوه‌های تمرین نوشتن که من بسیار از آن آموخته‌ام برایتان می‌گویم:
اسم این کار ساده را گذاشته‌ام حرف زدن با نوشتن.
برای این تمرین معمولاً سراغ نمونه‌های خوب نثر غیرداستانی معاصر می‌روم.
یک فایل ورد دارم که هر روز یکی از نوشته‌های خوب نویسندگان محبوبم را می‌آورم توی آن (کپی‌پیست) و بعد با خواندن عمیق هر جمله، چند سطری در تحلیل آن می‌نویسم.
معمولاً در هر نوشته به شیوۀ استفاده نویسنده از کلمات، نحوۀ جمله‌سازی، کم‌وکیف بهره گرفتن نویسنده از آرایه‌ها و ساختار استدلالی متن توجه میکنم.
این فرایند مثل این است که در حال ویرایش و تصحیح نوشته‌ای از خودم هستم.
جالب اینکه بسیاری از اوقات حین انجام این تمرین به ایده‌های تازه‌ای می‌رسم که هیچ ربط مستقیمی به متن اصلی ندارد. (+)
10
به رونویسی مانند یک مراقبه کنید. رونویسی به افزایش تمرکز شما کمک می‌کند، و در دنیای شتابزدۀ کنونی کمی تمرکز بیشتر می‌تواند مزیت رقابتی بزرگی باشد.
View this post on Instagram
برخی از کتاب‌هایی که خودم از آن‌ها رونویسی کرده‌ام را برایتان فهرست میکنم:
شب یک شب دو از بهمن فرسی
چهره پنهان حرف از یداله رویایی
شب هول از هرمز شهدادی
دفترچۀ خاطرات و فراموشی از محمد قائد
سفر در خواب شاهرخ مسکوب
گزینه اشعار بیژن جلالی
دفتر شعر آوا در کاواک از بهمن فرسی
دفتر شعر یک پوست یک استخوان از بهمن فرسی
مقدمۀ دفتر شعر گل بر گسترۀ ماه از رضا براهنی
داستان کوتاه خانمی با سگ کوچک از کتاب دربارۀ عشق آنتون چخوف، ترجمۀ رضا امیررحیمی
داستان کوتاه ماهی و جفتش از ابراهیم گلستان
جستار چرا ادبیات ماریو بارگاس یوسا با ترجمۀ عبدالله کوثری
فهرستی از نویسندگانی که می‌توانید از آثار آن‌ها برای تمرین رونویسی استفاده کنید:
نویسندگانی که باید از آن‌ها آموخت+گزین‌گویه‌هایی از بهترین نویسنده‌ها
43 پاسخ
باسلام خدمت شما استاد گرامی
ممنون از این همه سخاوتمندی شما .
شیوه های شما اینقدر کاربردی وناب هستن،وبرای من که گاهی آنقدر در نوشتن گیج میشدم را ه گشا بوده .
ممنون از شما استاد بزرگوار 🌹
درود
مثل همیشه عالی بسیار بهره بردم..
سپاس
یک پیشنهاد هم من اضافه کنم.
بهتره حداقل چند دفعه به جای رونویسی روی کاغذ، متن مورد نظرتون رو تایپ کنید.
چند هفته است که مداوم از متن های مختلف رونویسی میکنم. بیشتر مقاله هستند.
معمولا این کار رو با کاغذ و خودکار انجام میدم. اما دیروز یکبار از روی متنی تایپ کردم و حس کردم تاثیر این رونویسی خیلی بیشتر شد و بیشتر از ساختار نوشته و نحوه جمله بندی اون متن یاد گرفتم.
نمیدونم چرا این حس سراغم اومد. حدس میزنم به خاطر اینه که سرعت تایپ کردن از نوشتن با خودکار خیلی کمتره و اینطوری دقت روی نوشته ها بیشتر میشه.
برای من پیش اومده که موقع رو نویسی، خیلی سریع نوشتم و گاهی اوقات اصلا توجه کافی به متن نکردم.
یک نکته دیگه که به تازگی تجربه کردم.
میتونید موقع رونویسی یا بعد از رونویسی از یک متن، به ساختار متن دقت کنید. ممکنه پاراگرف باشه یا مقاله. در هر صورت دقت کنید که نویسنده چطور متنش رو شروع کرده و چطور اون متن رو به پایان رسونده و همینطور در بدنه اصلی متن در مورد چه چیزهایی حرف زده و به چه شکل این کار رو انجام داده.
اینطوری فکر میکنم موقع نوشتن یک متن مشابه، میتونید از این الگویی که بررسی اش کردید استفاده کنید.
تجربه شخصی من که در این مورد مثبت بوده.
پیشنهادت عالیه رضا جان
مرسی که اینجا با ما در میون گذاشتی.
و چه خوب که سایتت برقراره.
رونویسی شبیه به مدیتیشنه.
امیدوارم بتونم بیشتر از قبل انجامش بدم.
با سلام خدمت استاد بزرگوارم، بی شک شما یکی از قهرمانان زندگی من هستید و به داشتنتان به خود می نازم. این حجم از فروتنی و ارائه دانسته های شما با شاگردان تشنه آموختنتان ستودنی است. من درسی که از شما آموختم را سرلوحه کارم قرار میدهم و راهتان را ادامه میدهم. البته دانسته های من در برابر دانش والای شما مانند قطره ای است در یک دریای پهناور ولی تمام تلاشم را میکنم که استادگونه و فروتن طور دانسته هایم را به اشتراک بگذارم. راهتان سبز و مانا
خانم یوسفی نازنین
شما به من محبت دارید.
به داشتن دوست ارجمندی چون شما افتخار میکنم.
شاد و سلامت باشید.
خسته نباشيد استاد. هميشه خوش بدرخشيد.
ارادتمندم. محبت دارید.
چقدر ننوشتن سخت است وقتی پای این کتابها در میان باشد، بعضی کتابها را باید خواند، بعضی کتابها را باید نوشت و بعضی کتابها را باید زندگی کرد.
زنده باد خانم عطار نازنین.
درود بی کران !
یوزپلنگانی که با من دویده اند از الهام بخش ترین کتاب هایی بود که تا حالا خوندم و واقعا حیرت انگیزه این نثر زیبا . من وقتی میخوام بنویسم و مغزم هنگ میکنه بازش می کنم و چند جمله می خونم به عنوان نیرو محرکه واقعا معجزه می کنه …
اما یه سوال داشتم … این که شاید کتابی باشه که مفاهیم ش برای ما حیرت انگیزه ولی ترجمه یک کتاب غیرداستانی ست و بار ادبی آنچنانی نداره برای یادگیری نثر نویسی . بیشتر مفاهیم مورد توجه هست … آیا رونویسی از اون هم ثمر بخشه ؟ و در کنارش اضافه کردن اندیشه خودمون ؟
پی نوشت ! این اسم کتاب یوزپلنگانی که با من دویده اند و اون زنانی که با گرگ ها می دوند انقدر برای من جذابه که فک کنم باید یه کتاب بنویسم توی عنوانش دویدن باشه :)))
سلام معصومه خوش ذوق و همیشه عزیز
از کتابهای غیرداستانی و ترجمه‌ای هم میشه رونویسی کرد، حتی اگر ترجمه کیفیت بسیار خوبی نداشته باشه. در این از رونویسی هدف دریافت مفاهیمه، و این خیلی مفیده.
اولین بار که در مورد این تمرین حرف زدید برام اصلا جذاب نبود، ولی یک بار که انجامش دادم دیگه نتونستم کنار بزارمش، تبدیل شد به یکی از لذت‌بخشترین تمرینات برام، واقعا من از این تمرین کیف میکنم، ممنون که همیشه راههای درست رو به ما آموزش میدید🙏❤🙏
چه خوب که از تجربۀ خودت گفتی ویدا جان.
بسیار عالی و زیبا . بسیار تمرین موثریه .
سپاس فراوان .
سپاس فرناز عزیز
سلام
من ده ماهی میشه که این تمرین رو به طور منظم هر شب انجام میدم.
تا الان فقط رونویسی بوده و نظر خودم رو اضافه نکردم به متن.مشتاق شدم این کار رو انجام بدم.
فقط یه سؤال آیا لازمه کتابی که از روش رونویسی می‌کنیم حتماً تموم بشه؟
چه عالی مهدیس جان
نه، می‌تونی نیمه‌کاره رها کنی و بعدا بری سراغش.
سلام
من خوش شانس ترین شکوه دنیا هستم
چشم‌اندازِ سرمنزل مقصودم (همان تولیدِ محتوای ِبخردانه)در کنار مسئولیت‌های وقت گیر و تمام نشدنیِ زندگی، کم کم به پضوح می‌گراید،
تاثیرتان، شاهین جانِ کلانتری، بی‌بدیل است.
شما بی‌نظیرید خانم طایفی.
سلام و ادب
من در بین نثرهای معاصر نثر شیفته‌ی نثر ساده‌ی قیصر امین‌پور هستم در کتابهای «بی‌بال پریدن» و «طوفان در پرانتز». جالبه که قبل از خوندن مطلب آموزنده‌ی شما، سعی کردم از نثر ایشون تقلید کنم و گرچه به اون لطافت در نیومد ولی کار قشنگی شد! چند روز پیش در وبلاگم منتشرش کردم و دوستان هم خوششون اومد.
سلام علیرضا جان
زنده باد. چقدر خوب که این تمرین رو جدی و منظم انجام میدی.
چقدر عالی بود موجز و اثرگذار
شما محبت دارید.
شاد و برقرار باشید.
يكي از بهترين مجموعه داستان هايي كه خوانده ام و ” سه شنبه خيس” بهترين قسمت اين كتاب بود.
شب امتحان تا صبح بيدار ماندم و ” يوزپلنگاني كه با من دويده اند” را خواندم.
بسیار تمرین شیرینی است. متشکرم استاد شاهین عزیز که این نکات طلایی و ناب را متواضعانه و سخاوتمندانه در اختیار ما قرار میدید.
ارادتمندم خانم یوسفی نازنین.