زبان‌آور باش

یکی از صفت‌های محبوبم: زبان‌آور.

محمود کیانوش در تعریف «زبان‌آور» می‌نویسد:

«زبان‌آور کسی است که زبان را از حیث سبک و شیوه‌ی بیان و زیبایی ترکیب و دلنشینی موسیقی کلام و خصوصیت ماندگارشدن در ذهن و مطبوع خاص و عام، یعنی همه فهم بودن، قدرت و مقامی برتر از حد کاربرد اجتماعی آن در ارتباط با رفع نیازهای زندگی می‌بخشد: زبان‌آور زبان می‌آورد، زبان را «زبان» می‌کند. بیشتر معنی‌های مجازی‌ای که کلمه‌ها، چه فارسی، چه عربی، پیدا کرده‌اند، کار زبان‌آوران بوده است. (در حکایت و شکایت زبان فارسی)»

نویسنده باید زبان‌آور باشد، یا به عبارتی نویسنده نمی‌تواند زبان‌آور نباشد. در آموزش نوشتن اولویت اول زبان است؛ باید رابطه‌ی نوآموز نویسندگی با زبان را دگرگون کرد.

زبان‌آوربودن نه فقط در نویسندگی در عرصه‌های گوناگون زندگی هم می‌تواند برگ برنده‌ی ما باشد.

چند تمرین برای زبان‌آور شدن:

۱.

شعر بخوانید. شعر خوب؛ کهنه و نو هم ندارد. در شعرهای خوب است که می‌توانیم واژه‌‌ها در نقش‌های متفاوت ببینیم.

جرقه: با رودکی شروع کنید.

۲.

لغت‌نامه‌ی شخصی داشته باشید. به تعریف خودتان واژه‌ها از واژه‌ها عمق ببخشید. مفاهیم تازه‌ای را به کلمات بیفزایید.

جرقه: این مطلب را بخوانید: واژه‌نامه‌ی ابدی

۳.

به اولین تحریر هر جمله رضایت ندهید. هر جمله را به شکل‌های مختلف بگویید و بنویسید و از بین چند نمونه یکی را برگزینید. فراموش نکنید که هر مضمون را می‌توان به صدها شکل مختلف بیان کرد.

جرقه: محمدعلی سپانلو می‌گوید که فروغ فرخزاد هر سطر از شعرهایش را به ۱۰ یا ۲۰ شکل مختلف می‌نوشته. سختکوشیِ فروغ الهام‌بخش ماست.

۴.

از گفته‌‌ها و نوشته‌های مختلف کلمات جالب و جدید را یادداشت و سپس با آنچه از برداشته‌اید در گفتار و نوشتارتان استفاده کنید.

جرقه: این مطلب را بخوانید: کلمه‌برداری

۵.

از روی آنچه نوشته‌اید با صدای بلند بخوانید؛ صدایتان را ضبط کنید و بشنوید. با این کار، همزمان در گفتن و نوشتن بهتر می‌شوید.

جرقه: من هر روز ۲۵ دقیقه از وقتم را به این کار اختصاص می‌دهم و درباره‌ی چیزهایی که تازه آموخته‌ام حرف می‌زنم.

 

تمرین‌های بالا را جدی‌ بگیرد، هر ۵ تمرین را هر روز می‌توان «یک کوچولو» انجام داد.

پیشنهادی برای نوشتن در فهرست اهداف:

می‌خواهم فردی زبان‌آور باشم.

26 پاسخ

  1. درود بر نازنین‌استاد* من
    یکی از عقاید من اینه‌که همیشه اولین و آخرین اتفاق‌ها یاد آدم می‌مونه.
    اصطلاح «نویسنده زبان‌آور» اولین مطلبی بود که در وب‌سایت شما خوندم و اتفاقاً چندبار هم خوندم. وقتی از جرقه‌ها صحبت می‌کردید، تصمیم گرفتم مدادم رو تبدیل به سنگ چخماق کنم و توی ذهنم باهاش جرقه بزنم. ذهن‌های جرقه‌زن یکی از خروجی‌های مدرسه نویسندگی هستش:)

    * پ.ن: لقب «نازنین‌استاد» رو خودم روی شما گذاشتم
    به اشتباه «نازنینِ استاد» خوانده نشود

    1. خیلی ماهی هادی جان
      از لطف و مهرت بی‌‌نهایت ممنونم. لفظ محبت‌آمیزی که ساختی برام خیلی اررشمنده.
      تو بسیار بسیار شریف و مهربانی.
      از صمیم قلبم برات بهترین‌ها رو آرزو می‌کنم.

  2. سلام آقای کلانتری
    زبان آور، چه کلمهٔ فوق‌العاده‌ای ممنون بابت این تمرینات عالی.

  3. استاد جان در وصف این متن که شما نوشتید حرفی نیست بسیار هم عالی و کاربردی اما چیزی که با خواندن این متن توجه مرا جلب کرد سبک نوشتن و به قولی زبان نوشتن استاد محمود کیانوش بود. چرا که من همیشه با خواندن اینگونه متن ها چندین سال نوری از نوشتن فاصله میگرفتم و ترس نوشتن در جان من رسوخ کرده بود. اما آشنایی با کلاسهای شما و سبک آموزش روان و بی پیچیدگی شما باعث شد ترس من از نوشتن به کل فراموش شود.
    زمانی که متن را می خواندم همان ترس خواست بر من مستولی شود اما با لبخندی بدرقه اش کردم و شروع به نوشتن کردم .
    دور از انصاف بود که تشکر و ارادتم را خدمت شما عرض نمیکردم.
    ممنون استاد نازنین، ممنون برای بودنتان، ممنون برای همه‌ی آموزشهای ارزنده تان. ممنون.

    1. سلام خانم اسلامی نازنین
      چقدر خوشحالم که چنین حسی دارید.
      شوق و جدیت شما در یادگیری تحسین‌برانگیزه.

  4. بعضی وقتها من کلمه ای در جای دیگه که کاربرد دیگه ای داشته میبینم وبعد درباره موضوعی که میخوام مقاله بنویسم ربط میدم

  5. سلام، سلام. چقدر دلم برای حضورتون تنگ شده بود. بالاخره امروز تونستم به سایتتون دسترسی پیدا کنم و این رشته باریک ارتباطی رو محکم نگه دارم. من دوباره خوندن شعر و نوشتن لغت‌نامه شخصی رو از سر گرفتم؛ دوست‌داشتنیه.

    1. سلام سارا جان
      دلتنگت بودم و مشتاق اینکه چیزی ازت بخونم.
      خوشحال شدم از دیدن اسم زیبای تو.

  6. “قدرت ومقامی بالاترازکاربرداجتماعی”
    فکرکنم خلاصه ش بشه همین.

  7. عرض سلام استاد عزیز و گرامی
    خوشحالم که دوباره این افتخار نصیب ما شد که از دانش و قلم شیواتون بهره‌مند بشیم.
    حتمن این تمرینات رو به منوی ۵ دقیقه‌هام اضافه میکنم.
    استاد کلاس صد داستانک چی میشه؟

    1. سلام فاطمه عزیز
      کارگاه صدداستانک بعد از چند روز به قدرت ادامه خواهد یافت.

      1. آخه ما به اینستا و واتس آپ دسترسی نداریم.
        کارگاه کجا ادامه پیدا میکنه؟

        1. سلام
          کلاس‌های در اسکای روم برگزار خواهند شد.
          اطلاع‌رسانی هم از طریق همین سایت و پیامک خواهد بود.

  8. سلام شاهین عزیز!
    نوشته امروزت رو خوندم، از روش نوت برداری کردم و یک پومودورو براش در برنامه روزانه- Daily Schedule- کردم.
    مطمئن نیستم بتونم براش زمان زیادی بذارم اما تلاش خودم رو میکنم از هفته ای دو روز براش زمان بذارم و یقین دارم که هرچقدر کم، از هیچی بالاتر هست.

    1. سلام ماهد عزیز
      به به، چه خوب که با پومودورو پیش می‌ری.
      من این روزها جدی‌تر از همیشه با پومودورو کار می‌کنم.

      و اینکه برای این تمرین‌ها هفته‌ای دو روز هم عالیه.

  9. سپاس از ایده های خوبتون من دیروز تصمی گرفتم که خمسه نظامی رو بخونم. فکر کردم برای نویسنده بهتر شدن همون طور که شما بارها گفتید باید به سرچشمه ها رجوع کنم.

  10. چقدر عالی گفتید استاد عزیزم. من روزم رو چند وقتیه با اشعار یدالله رویایی می‌آغازم و اصطلاحات و واژگان جدیدی رو از دل اشعار بیرون می‌کشم و تا آخرین تمرین اون روزم برای هر متنی اعم از داستانک یا آزادنویسی یا محتواهایی که دارم برای سایتم آماده می‌کنم، حتا برای کتابم و… از اون‌ها استفاده می‌کنم و متصورم برخی از اون‌ها سوار بر ذهنم میشن و بجا و ناخواسته توی کلامم هویدا میشن. این یه حس عجیب به من میده که هم واژگان جدید میان توی زبانم و هم روزم رو با شعر اون‌هم از جنس “رویایی” شروع می‌کنم.
    سپاس از تمام پیشنهاداتتون استاد عزیزم. من تموم تمرینات شما رو جدی‌تر پیش میبرم.
    راستی استاد ضبط صدا خیییلی شگفت‌انگیزه. چقدر خوب که دوباره بهش اشاره کردین.
    متشکرم بابت پیشنهادات بی‌نظیرتون.
    🌹🌹🌹

    1. سمیرا جان
      شما فوق‌العاده‌ای در یادگیری.
      زشدت عالیه.
      بی‌وقفه ادامه بده.

  11. سلام آقای کلانتری ، خیلی جالب بود . مخصوصا نوشتن چندباره ی یک جمله برای رسیدن به حالت مطلوب .

    1. سلام محمدامین عزیزم
      خوشحالم که به یکی از مهم‌ترین نکته‌‌های این متن توجه کردی.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *