توصیه‌ی رایج این است، تا حد امکات جمله‌ها را کوتاه بنویسید تا مطالعه‌ی متن ساده‌تر شود؛ اما چقدر کوتاه؟
حسین رزمجو در کتاب «روش نویسندگان بزرگ معاصر» در این رابطه می‌نویسد:
«منظور از کوتاه‌بودن جمله، کوتاهی طول آن نیست، بلکه خالی بودن آن از حشو و زوائد و کلمات غیرضروری است.»
«نشانه‌ی جملات کوتاه در آن است که: میان مبتدا و خبر فاصله اندک است و ربط بین فاعل و فعل آشکار می‌باشد. دیگر آنکه هرگاه یکی از اجزای متشکل آن‌را حذف کنند، یا جایش را تغییر دهند، معنی جمله ناقص می‌گردد.»
مثال:
وقتی جمله با حذف بی‌مورد چند فعل طولانی می‌شود:
«ساختمانِ موزه‌ی هفت‌تپه با الهام از سبک معماری محلی ایران در منطقه‌ی خوزستان، هماهنگ با وضعِ اقلیمی این منطقه و نیز با اقتباس از سبک خاص معماری ایلامی مکشوفه در حفاری‌های هفت‌تپه، به‌خصوص از نظر طاق‌های هلالی و اضلاعِ بی‌شمار با توجه به ایجاد تسهیلات برای بازدیدکنندگان در فصل گرم ساخته شده است.»
وقتی جمله‌ی بلندِ بالا به چهار پنج جمله‌ی کوتاه‌تر تبدیل می‌شود:
«ساختمان موزه‌ی هفت‌تپه، با الهام از سبک معماری محلی خوزستان بنا گردیده است. طرح آن با وضعِ اقلیمی منطقه هماهنگی دارد و مقتبس از سبک خاص معماری ایلامی است که در حفاری‌های تپه مذکور کشف شده. این بنا -به‌خصوص- از نظر داشتن طاق‌های هلالی و اضلاع بی‌شمار و تسهیلاتی که در آن برای بازدیدکنندگان در فصل سرما پیش‌بینی گردیده، قابل توجه است.»
لینک: اصول نویسندگی
6 پاسخ
ممنونم استاد عزیزم. چقدر خوب که این مطلب رو منتشر کردین. من تصور می‌کنم توی موجز حرف زدن و موجز نوشتن مشکل دارم. تا میام موضوعی رو طرح کنم موضوعات دیگه سوار بر موضوع اصلیم میشن! علاوه بر اون تشبیهات و مثال‌های زیادی هم به ذهنم می‌رسه. اصلن انگار ذهن پَرسه‌گری دارم! شاید حس می‌کنم ساده حرف زدن و موجز نوشتن و یک‌جورایی قناعت پیشگی(!) در این زمینه‌ها، مثلن عمق مساله رو بیان نمیکنه.😅 در صورتی که یقینن این خامی قلم نویسنده رو القا می‌کنه تا عمیق بودنشو.😢
گاهی جملاتم هم طولانی میشن و خیلی توی متونم، کلمات اضافه مثل 《با》 و 《برای》 و… یا مثلن کلمات مترادف پیدا میشن. الآن که این مطلب رو خوندم خیلی بهم کمک کرد که ایده بگیرم که چه در مضمون متن و چه در شکل طرح موضوعات دقت زیادتری کنم که موجز بنویسم تا متنم روان‌تر بشه.
باز هم مرسی استاد عزیزم که مطالبی که منتشر می‌کنید این‌همه راهگشا هستند برای ما.😊🙏🏻🌹
سلام پریسا جان
البته در نسخه‌‌های اولیه، پعنی پیش‌نویس، اضافه‌نوشتن خیلی خوبه و خیلی نباید جلوی خودت و بگیری، اما در بازنویسی باید با وسواس هر چیزی که یه ذره اضافه جلوه می‌کنه بریزی دور.
شاد و سلامت باشی.
توی قسمت نقل قول، می‌باشد و می‌گردد به لحاظ ویرایشی بهتره تبدیل بشن به است و می‌شود.
ممنون نکات مفیدی بود. کوتاه‌نوشتن همون موجزنوشتن است.
سلام فاطمه جان
چون نوشته‌‌ی من نیست بنابراین نمی‌تونم توش دست ببرم.
اما یه نکته: درسته که «می‌باشد» خاصه در سال‌های اخیر کم‌تر به کار می‌ره، اما درسته و مشکلی نداره و در ادبیات کهن هم سابقه داره.
استاد ای کاش این بحث رو کاملش کنید. من خیلی تو این مورد می‌لنگم.
راستی، متن انتخابی من‌و به سال‌های دانشجویی برد. خدا رو شاکرم که تموم شد😶
حتمن به این بحث ادامه می‌دیم سارا جان.