چگونه با جزئیات بنویسیم؟

پیش‌حرف:

پرسه در کتابفرشی‌ همیشه غافلگیرم می‌کند، امروز در نشر ثالث پرسه می‌زدم که کتاب «گفت‌و‌گو با ده نویسندۀ آلمانی‌زبان» را یافتم. گرم مطالعۀ این کتاب هستم و نگاه حرفه‌ای و متفاوت نویسندگان آلمانی برایم جذاب است.

تکه‌ی زیر از گفتگوی هرست بینک با مارتین والزر انتخاب کرده‌ام. در این بخش از گفت‌وگو والزر فی‌البداهه و به شکل استادانه به شرح جزییاتی می‌پردازد که درس بزرگی برای بهتر نوشتن است.

اصل مطلب:

«و سپس به خانه ‌می‌رود».

به نظر من ننوشتن این جمله بهتر از نوشتن آن است.

نوشتن، هنگامی برایم لذت‌بخش است که این «رفتن» را با تمام جزییات آن بنویسم. بهتر است با همین مثال نشان دهم که اضافه کردن جزئیات چه تاثیری دارد:

خوب. او به خانه می‌رود، در راه به دختری بر می‌خورد که او نیز در همان خیابان زندگی می‌کند. دختر او را نمی‌بیند، چرا که او از راه شنی می‌رود، چیزی زیر پایش می‌شکند. نگاه می‌کند، حلزون است. پوسته‌اش را شکسته است. ساعت، شش بعدازظهر است و ناقوس‌ها در همین دم به صدا در می‌آیند. طنین ناقوس درون پوستۀ حلزون نفوذ می‌کند. پس آنگاه فوج پرستوها بر فراز خانه‌ها آفتابی می‌شوند. دو جوجه پرستو از آنها فاصله می‌گیرند و بالای خانۀ او به پرواز در می‌آیند. ناگهان سقوط می‌‌کنند و جلو پایش بر زمین می‌افتند، هر دو مرده یا نیم‌مرده. و او به خانه می‌رود، بی‌آنکه نگاهی به پرستوها بیندازد، گویی اتفاقی نیفتاده است.

خوب. حالا از خودم می‌پرسم:«او به خانه می‌رود». می‌توانم گفتنی‌های دیگر را کنار بگذارم؟

البته که نمی‌توانم. در همین چند سطر چیزهای بسیاری برای گفتن وجود دارد.

یک دختر، یک حلزون، ناقوس کلیسا، پرستوها. نمی‌دانم ‌چطور بگویم، اما نمی‌شود این حرف‌ها را طور دیگری تعریف کرد. بدون آن جزییات اصلاً دلم نمی خواهد چیزی را تعریف کنم. «او به خانه می‌رود». که چه بشود؟

32 پاسخ

    1. سلام
      به نظرم محصولی که داریم کافیه و برای آموزش کپی‌رایتینگ این شیوه مفیدتره.

  1. متشکرم سرنخ خوبی به من دادید برای نوشتن.
    باتوجه به شناختی که از نوشتنتون دارم یادگیری و کاربردی بودن جز اصولتون هست ،من جسارت میکنم و پیشنهادی دارم ،من لازم دیدم برای خودم که یک تمرین هم دراین باره ارعه میشد تا جوانب مختلف این تمرین برام روشن بشن.🌹🌹🌹

    1. نسترن عزیز
      در این رابطه مطالب متعددی که نوشتم که در آرشیو سایت هست.
      اما در کل، وقتی می‌خواید یادداشت روزانه بنویسید، از حواس پنج‌گانۀ خودتون بهره بگیرد، این باعث میشه که به راحتی جزئی‌نگاری کنید.

  2. خیلی چیزا از وبلاگ خوبتون درمورد نویسندگی یاد گرفتم. واقعا ازتون ممنونم. سبز و پرانرژی باشین همیشه.

    1. سلام فاطمه عزیز
      بی‌نهایت سپاسگزارم از مهر شما.
      شاد و برقرار باشید.

  3. سلام خسته نباشید
    راستش استاد من ۴ ۵ سالی میشه که مینویسم و اوایل نوشتنم داستان های کوتاه مینوشتم ولی بعد رو اوردم به سناریو نویسی
    و الان ۴ ساله که تقریبا سناریو نویسی انجام میدم میخواستم دوباره داستان نویسی رو شروع کنم شما پیشنهادی ندارید برای تقویت بهتر نوشته هام؟ ممنون

    1. سلام نیلا جان
      دوست دارید زمان بنویسید یا داستان کوتاه؟
      دوست دارید چاپ کنید کاراتون رو یا نه؟

  4. سلام خدمت استاد عزیز و توانمند جناب آقای شاهین کلانتری.
    خسته نباشید واقعاً ممنونم از تمامی مقالات کاربردی تون بنده یکی از آرزو هایم این است که شما را از نزدیک ببینم یا اینکه بتوانم برای دو دقیقه هم شده باشد با شما تماس داشته باشم.
    اگر می شود به همین ایمیل شماره تلفن خود را بفرستید تا بتوانم از نزدیک چیز های زیادتری از شما بیاموزم.
    ان شاء الله همیشه موفق و سر زنده باشید.

    1. سلام به روی ماه شما
      بنده در خدمت شما هستم.
      امیدوارم زودتر روزگار کرونا سر بیاد، و بتونیم در یک از نشست‌های هفتگی من همدیگه رو ببنیم.

      راستش من به خاطر گرفتار‌های زیاد نمی‌رسم به تلفن و پیام‌هام جواب بدم غالباً. بنابراین کامنت‌های این سایت تنها جایی هست که من مدام چک می‌کنم و با دوستانم در ارتباط هستم.

      ارادتمندم. باز هم برای من بنویسید.

  5. آقای کلانتری. آدم بعضی وقتها می مونه چی کار کنه…من از جزئیات لذت می برم. هم از بیانشون، هم از خوندنشون. شوهر آهو خانم رو که می خوندم، حتی می تونستم چال وسط چانه ی سید میران را ببینم. ولی ایراد اصلی ای که به این کتاب می گیرند، پرداختن به همین جزئیات است.

    باری، اخیرا داستانی نوشته ام که یکی دو نفری خوانده اند و همین پرداختن به نکات ریز را ایراد دانسته اند. دوست ندارم حذفشان کنم، چون مبین شخصیت کاراکتر من هستند.

    1. مژگان خانم
      نوشتن جزییات در تمرین فرق داره با نوشتن جزییات در ارائه.
      کتابی که اسم بردید بیشتر روده‌درازیه. ارزش ادبی چندانی هم نداره.
      نویسندۀ حرفه‌ای برای ارائه جزییات باید استراتژی داشته باشه. وگرنه جزییات زائد فقط متن رو شلوغ می‌کنن.
      پیشنهاد من اینکه که آثار ادبی درجه‌بک رو بخونید و از اون‌ها الهام بگیرید.

  6. درود بر شاهین عزیز
    من به خودم افتخار میکنم که با شما آشنا شده ام و راه خودم را پیدا کرده ام و مطالب ارزشمند شما رو میخونم و کتابها و نویسندگانی که معرفی میکنی
    برای نوشتن صفحات صبحگاهی و هزار کلمه تمام سعی خودم رو میکنم . اما گاهی که عصبی هستم یا از دست کسی یا خانواده بهم ریخته می‌شوم دستم به نوشتن نمیرود یعنی در واقع نمیدونم چی باید بنویسم حتی چرت و پرت . همین دیروز مثلا که عصبی بودم کتاب مردی به نام اوه برداشتم و با خودکار قرمز زیر کلمات و جملاتی که دوست داشتم خط میکشیدم و آنجایی که میخواستم خودکشی کند و دیلاق و زنش آمده بودند در میزدند و بعد از سه بار در رو باز میکنه و با کلوچه ای که برایش آورده بودند . احساس کردم باید یک نفر باشه که توی اینجور مواقع کسی به کمکت باید و برات کلمه هدیه بیاره

    1. سلام حسین نازنین
      مرسی از مهرت.
      خوشحالم که در مسیر نوشتن هستی.
      حرفت رو واقعاً می‌فهمم.
      امیدوارم که نوشتن برای تو تنهایی‌شکن باشه و دوستان جدیدی رو وارد زندگی تو بکنه.

  7. چقدر زیبا و آموزنده
    چقدر شما به ما محبت دارید
    مدتها بود دنبال این موضوع بودم
    استاد جان من توی توضیح جزییات خیلی ضعیفم کلز گویی مینویسم اما در گفتگوهایم میتوانم برم سراغ جزئیات در نگاه کردن ام جزئیات رو میبینم اما در کل آدم کلی گرایی هستم میشه با هم در مورد جزئی نویسی و توصیف کردن تمرین بدهید
    البته ناگفته نماند به توصیه ی شما مدتیست به رونویسی داستان ها مشغولم و کتاب مشق میکنم

    1. درود زینب عزیز
      چه خوب که اومدی سراغ این پست. چوت نویسنده نکتۀ کلیدی و مهمی رو دربارۀ جزییات میگه.
      رونویسی عالیه و با تداوم در این کار به نتایج درخشانی میرسی.

  8. چقققدر خوب و آموزنده بود این مطلب .
    من هم اخیرا که شروع به نوشتن کردم ، به همه جزییات بیشتر توجه میکنم و سعی میکنم بازگوش کنم تا تمرینی باشه برام .
    مثلا توی نامه ای که به دوستم می نوشتم بجای گفتن اینکه صبح با تاکسی عبوری رفتم و ظهر هم با تاکسی زرد برگشتم ، شروع کردم به تعریف جزییات . از راننده و حالاتش و مسافر ها و جو حاکم و برداشتم هام نوشتم . به خودم اومدم دیدم دو صفحه دارم راجع به راننده تاکسی می نویسم .
    جمله ی “امروز با تاکسی رفتم و برگشتم ” تبدیل به دو صفحه نوشته شده بود

      1. آقای کلانتری!
        شاید حتی خوندن این متن کلیشه ای به نظر بیاد ..
        ولی خب یه کلیشه جدید جذابیتش رو از دست نمیده
        من خیلی وقت نیست که مینویسم
        ولی! بنظر خودم ارزش یه نگاه انداختن رو داره… مگ نه؟
        میخوام رمانم رو براتون بفرستم
        ولی نه آدرسی ازتون دارم نه راهی برا ارتباط
        اگ میشه یه راهنمایی بکنین

        1. وای من عزیز
          حجم زیادی از داستان و مطلب برام میاد هر روز. و یکی دو ساله نرسیدم مطالب رو بخونم.
          می‌ترسم آدرس بدم بفرستی، ولی شرمنده بشم و نتونم بخونم.
          البته دربارۀ بازخورد دادن و بازخورد گرفته این مطلب رو قبلاً نوشتم که اگه دوست داشتی یه نگاهی بهش بنداز:
          بازخورد

  9. سلام ممنونم از مطلب بسیار خوبتان.جناب کلانتری عزیز میخوام چنتا کتاب بهم معرفی کنین.که بتونه توی نوشتن جزئیات بهم الهام بده.در واقع ذهنم رو باز کنه .کتابهایی که خودشون جزئیات رو نوشتن و البته به شکلی جذاب و هیجان انگیز.نمیدانم چقدر تونستم منظورم رو بگم.اما اگه متوجه شدین کتاب هایی بهم معرفی کنین نمیوانم کتابهای ملکوم گلدول مناسب هستن یا نه اما میخوام قبلش شما راهنمایی وبهم معرفی کنین..ممنون میشم.

    1. سلام ممنونم از مطلب بسیار خوبتان.جناب کلانتری عزیز میخوام چنتا کتاب بهم معرفی کنین.که بتونه توی نوشتن جزئیات بهم الهام بده.در واقع ذهنم رو باز کنه .کتابهایی که خودشون جزئیات رو نوشتن و البته به شکلی جذاب و هیجان انگیز.نمیدانم چقدر تونستم منظورم رو بگم.اما اگه متوجه شدین کتاب هایی بهم معرفی کنین نمیوانم کتابهای ملکوم گلدول مناسب هستن یا نه اما میخوام قبلش شما راهنمایی وبهم معرفی کنین..ممنون میشم.

      1. جناب ابوالفضل میخواستم فضولی کنم و از تجربه‌ی مطالعاتی خودم بگم
        کتاب گفتگو در باغ از شاهرخ مسکوب یکی از مواردیه که شما لازم دارید بخونید. مسکوب توصیفات بدیع و زیبایی از تابلوهایی که با موضوع باغ کشیده شده ارائه میده که واقعا لذتبخش و آموزنده‌س
        مجموعه داستانهای خانم گلی ترقی خیلی زیبا و مناسبند قلم ایشون حقیقتا شیوا و توصیفاتشون قشنگه خانم ترقی با استادی تمام از همه‌ی حواس پنجگانه برای توصیفات متن استفاده میکنه زیباترین داستان کوتاهی که خوندم و دل منو بشدت برده داستان درخت گلابی از همین نویسنده بوده
        کتاب قشنگ دیگه ای که میتونم معرفی کنم کتاب لذتی که حرفش بود از پیمان هوشمندزاده‌س قلم و توصیفات این نویسنده هم حرف نداره
        تجربه‌ی جدید و لذتبخش مطالعاتی من کتاب تنها دویدن از مهندس نادر خلیلی بوده که مطالعه‌ی اونو به همه‌ی دوستان پیشنهاد میکنم
        انشالله که تونسته باشم در زمینه‌ی معرفی کتابایی که نیاز داشتید کمکی کرده باشم

        1. سلام
          چه خوب مریم جان که از تجربت گفتی.
          گلی ترقی رو موافقم. تازگیا یه داستان ازش خوندم توصیفاتشو دوست داشتم.
          پیمان هوشمند زاده و نادر خلیلی رو آشنا نیستم اما حتما در موردشون سرچ میکنم و ازشون میخونم.
          سپاس از شما

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *