به خاطر این اشتباه بزرگ اغلب افراد نمی‌توانند لذت واقعی نوشتن را بچشند

ما نمی‌نویسیم که یافته‌های گذشته را ثبت کنیم، ما می‌نویسیم تا کشف کنیم، می‌نویسیم تا اندیشه را در قالب نوشتن به تبلور برسانیم.

(نعمت‌الله فاضلی | از کتاب خودمردم‌نگاری هویت دانشگاهی)

من می‌نویسم زیرا می‌خواهم چیزی بدانم و می‌نویسم زیرا می‌خواهم چیزی را که قبلاً نمی‌دانستم بیاموزم. زیرا که نوشتن فقط توصیف کردن نیست، کشف کردن هم هست. نوعی تحقیق بدوی است که مرا قادر می‌سازد تمام فضاهایی را که فکر کردن و نوشتن اجازه جولان در آن‌ها را می‌دهد درنوردم. در حالی که می‌نویسم، فکر می‌کنم، یاد می‌گیرم و نگرشم را دربارۀ چیزهای زیادی تغییر می‌دهم.

(لورا ریچاردسون | از کتاب راهنمای روش‌های کیفی)

ده دقیقه است که دستم را گذاشته‌ام روی کیبورد و منتظرم تا جرقه‌ای بخورد و دو تا نقل قول بالا را بچسبانم بهم تا پست تازۀ وبلاگ شکل بگیرد. یک آن به خودم آمدم دیدم که این کار نقض غرض است. به جای اینکه منتظر بمانم تا چیزی به ذهنم برسد، بهتر است شروع کنم به نوشتن، تا در اثنای کار مطلب را شکل بدهم. البته شاید تعلل من به این خاطر است که قبلاً هم مطلبی در این رابطه نوشته‌ام. (+) دوست دارم اگر بناست از موضوعی تکراری بگویم حداقل از زاویۀ نسبتاً جدیدی به آن بپردازم.

من وقتی می‌خواهم با طرح و نقشۀ کامل نوشتن را بیاغازم دچار زجر پیش از نوشتن می‌شوم. زجر پس از نوشتن را با جان‌ودل می‌پذیرم؛ اگر هدف خوب نوشتن است چه باک از بازنویسی ده باره و بیست باره. اما قبل و هنگام نوشتن پیش‌نویس اول اگر نگران این باشی که ایده و اطلاعات کافی نداری یا نمی‌دانی با چه فرم و ساختاری بنویسی، عملاً آب سرد ریخته‌ای روی شعلۀ خلاقیت خودت.

انتظار ایده، لذت نوشتن را زایل می‌کند.

یک لحظۀ جادویی وجود دارد که فقط وقتی گرم نوشتن می‌شوی امکان آشکار شدن می‌یابد. این لحظۀ جادویی ارزش آن را دارد که هر روز سه ساعت آزادنویسی کنی تا به آن برسی؛ لحظه‌ای که اختیار موضوع از دست تو خارج می‌شود و کلمات خودشان راه می‌افتند و ایدۀ تازه‌ای را شکل می‌دهند. تجربۀ لحظۀ اوج. با خودت می‌گویی یعنی تمام این حرف‌ها درون من بود و نمی‌دانستم؟ لذت این لحظه است که دوباره و دوباره آدم را به نوشتن باز می‌گرداند.

بگذارید یک ماجرای کوتاه را برایتان تعریف کنم:

نشسته بودم بنویسم، اما نمی‌نوشتم، قلم دستم بود اما فکرم پیش موبایل و هزار تا چیز دیگر بود. چرا همیشه نمی‌توانم بنویسم؟ این سوالی بود توی ذهنم پرسه می‌زد. گفتم بگذار با همین سوال شروع کنم. نوشتم و یک آن به خودم آمدم دیدم تا آخر صفحه را پر کرده‌ام از سوال. بعضی سوال‌ها در ادامۀ سوال اول بودند «آیا خریدن یک قلم تازه و خوب می‌تواند به بیشتر نوشتن ترغیبم کند؟!» و برخی سوال‌ها را نمی‌شد با یک من سریش به سوال اول ربطشان داد: «آیا کتاب کهنه‌ای که جلوی من است دوست دارد یک فنجان قهوه بنوشد؟» یا «زندگی چی نیست؟!»

باری، بعد به نوشتن ادامه دادم و نگاهی هم به سوالات داشتم و به بعضی از آن‌ها جواب‌های منطقی یا عجیب‌وغریب می‌دادم. دو سه صفحه که پیش رفتم جواب‌ها آشکار شد. لااقل به چند راه حل خوب برای گشودن بعضی از گره‌های ذهنم رسیدم. 

روزهای بعد همین فرآیند را دوباره آزمودم، نوشتن سوال، مثل مرحلۀ کاشت بود، ادامۀ آزادنویسی، مثل داشت بود، و در نهایت رسیدن به پاسخ مناسب حکم برداشت را داشت!

وقتی به این شکل پیش می‌روم فرصت تجربۀ آن «لحطۀ اوج» که گفتم بیشتر می‌شود. با این روش نه خودت را چندان محدود می‌کنی که فرصت کشف را از کف بدهی و نه آن‌قدر باز و بی چارچوب پیش می‌روی که گیج و سرگردان دست از نوشتن بکشی.

چند پیشنهاد برای مطالعۀ بیشتر: | مدرسه نویسندگی | نقشه راه نویسندگی | تولید محتوا | کپی رایتینگ | معرفی کتاب | کلاس‌ها و دوره‌ها | دانلود رایگان کتاب نویسندگی آنلاین 
شاهین کلانتری در مدرسه نویسندگی | تلگرام | اینستاگرام | توییتر | ویرگول | لینکدین