بسیار خب، قرار شد که برنامه‌ی یادآوری با ارائه‌ی چک‌لیستی روزانه شروع شود. اما اول تکلیفمان را با خود کلمه‌ی «چک‌لیست» روشن کنیم. یکی از پرسش‌های آغازین من در برگزیدن هر واژه این است: آیا این کلمه معادل فارسیِ مناسبی دارد؟ برای «لیست»، «فهرست» را داریم که زیبا و رایج است و من هم معمولن از همان استفاده می‌کنم. اما «چک‌لیست» معادل دیگری می‌طلبد. جستجو ما را به کلمه‌یی می‌رساند که فرهنگستان پیشنهاد داده: «بازبینه». ندیده بودمش. قشنگ است. البته به نظر می‌رسد شانسی برای افتادن سر زبان مردم ندارد. اگر کلمه‌یی ترکیبی با خودِ «فهرست» ساخته می‌شد شاید سریع‌تر می‌گرفت. اما چرا این‌جا از «بازبینه» استفاده نکنیم؟ خیلی بهتر از معادل پیشنهادی فرهنگستان دوم (سیاهه‌ی رسیدگی) است. همین تک‌کلمه‌یی بودنش یک دنیا می‌ارزد. بازبینه فهرستی‌ست که باید مدام بازبینی شود. بازبینه‌یی که دقیق طراحی شده باشد شانس تبدیل کارهای مهم به عادتی همیشگی را افزایش می‌دهد. پس بازبینه‌ی روزانه‌ی ما چنین چیزی‌ست:
◎پرهیز از پرسهی بیهوده در شبکه‌های اجتماعی
◎کلمه‌برداری در یک فایل دیجیتال
◎پیاده‌روی
◎یک ساعت پیوسته‌نویسی و انتشار یادداشتی سودمند
◎داستان‌پردازی
◎اکنونیدن (به‌روزرسانی) مطالب قبلی
◎یک ساعت مطالعه‌ی تخصصی
◎قدردانی و سپاسگزاری
◎افزایش کیفیت خواب
◎پس‌انداز
درباره‌ی هر یک بیشتر بدانیم:
۱. پرهیز از پرسهی بیهوده در شبکه‌های اجتماعی
- چند لحظه پرسهی بیهوده در جایی مانند اینستاگرام فقط به همان چند لحظه محدود نمی‌شود، بلکه چنان توجه و تمرکز ما را مختل می‌کند که ممکن تا ساعت‌ها نتوانیم به‌خوبی تمرکز کنیم.
- وقتی دچار تنش می‌شویم سریع به گوشی پناه نبریم. به‌جای آن هیجانات و احساساتمان را بنویسیم. گاه کمی نوشتن، وسوسه‌ی وقت‌کُشی در شبکه‌های اجتماعی را از بین می‌برد.
- برای انجام کارهایی مفید و خلاقانه مانند خواندن و نوشتن استفاده از پاره‌های کوچک زمان را دست‌کم نگیریم. پنج دقیقه وقتی که الکی صرف گوشی می‌شود می‌تواند فرصتی برای خواندن دو-سه صفحه از یک شاهکار ادبی باشد.
۲. کلمه‌برداری در یک فایل دیجیتال
- کلمه‌برداری تمرینی برای گسترش دایره‌ی لغات است.
- در طول روز در هر گفتار و نوشتاری پی کلماتی باشیم که تاکنون فعالانه از آن‌ها در گفته‌ها و نوشته‌هایمان بهره نبرده‌ایم.
- البته کلمه‌برداری محدود به کلمه‌ها نیست و می‌توانیم عبارات و جملات جالب را هم در فایل کلمه‌برداری ثبت کنیم.
- بهتر است از برنامه‌یی مانند «Microsoft To Do» برای ثبت واژه‌ها استفاده کنیم. در این برنامه‌ی پوشه‌یی با عنوان «کلمه‌برداری» بسازید و مدام به آن سر بزنید.
- مهم این است که به‌طور مداوم به کلماتی که برداشته‌ایم نگاه بیندازیم و از آن مهم‌تر، استفاده از کلمات در تمرین‌های نوشتاری است.
- برای کلمه‌برداری از فضای دیجیتال استفاده کنیم. اینطوری فرایند کار سرعت بیشتری می‌گیرد، مرور کلمات ساده‌تر می‌شود و بعدها می‌توانیم کلمات را در گروه‌های متفاوتی دسته‌بندی کنیم.
۳. پیاده‌روی
- اگر می‌توانیم تنها و بدون گوشی به پیاده‌روی برویم.
- پیاده‌روی را به سطح یک ورزش ساده تنزل ندهیم، بنابراین باشگاه رفتن جایگزین پیاده‌روی نیست. پیاده‌روی فرصتی برای دیدن و اندیشیدن است.
- برای درک اهمیت پیاده‌روی و تأثیر به‌سزای آن بر خلاقیت کتاب «فلسفه‌ی پیاده‌روی» را بخوانیم.
۴. یک ساعت پیوسته‌نویسی و انتشار یادداشتی سودمند
-
یک ساعت پیوسته‌نویسی تمرینی برای تمرکز و کار عمیق است، به عنوان نویسنده محتاج توجه و تمرکزی مضاعف هستیم.
-
این یک ساعت مناسبی فراهم می‌کند تا ذهن گرم نوشتن شود. گاهی فقط پس از نیم‌ساعت نگارش بی‌وقفه است که جریان ایده‌ها جاری می‌شوند.
-
این تمرین جرأت نوشتن در قالب‌هایی را می‌دهد که خود را در آن‌ها ناتوان می‌بینیم، به این دلیل که اغلب پس از چند دقیقه دچار کمبود ایده می‌شویم و درنتیجه ناچار سراغ نوشتن از موضوعاتی می‌رویم که ازشان می‌گریخته‌ایم.
- بکوشیم از شکم این یک ساعتی یادداشتی قابل انتشار بیرون بکشیم. بهتر است یادداشت ما دلنوشته (یعنی انشایی کلیشه‌یی و مثلن شاعرانه) نباشد. به نوشتن از یکی از تجربهها یا آمو‌خته‌های جدیدمان بپردازیم؛ متنی که می‌تواند به‌نحوی برای خواننده‌ی احتمالی سودمند باشد. نخستین دستاورد چنین مطلبی آن است که تمرینی برای نگارش نثری شفاف و روشن است. با این کار به‌تدریج مجموعه‌یی مکتوب از تجربهها و آموزه‌هایتان شکل خواهد گرفت که می‌تواند در قالب کتاب هم منتشر شود.
۵. داستان‌پردازی
- جدا از اینکه قصد قصه‌‌نویس شدن داریم یا نه، خواندن و نوشتن و گفتن قصه کوششی برای افزایش «هوش روایی» و بهره‌مندی از آن در تمام جنبه‌های زندگی است.
- برای درک بهتر فلسفه‌ی داستان‌سرایی کتاب «حیوان قصه‌گو» را بخوانیم.
- هم خواندن و هم نوشتن قصه می‌تواند بخشی از کوشش روزانه‌ی ما برای داستان‌پردازی باشد.
- گاه می‌توانیم داستان یا داستانکی کوتاه بنویسیم و گاه می‌توانیم روی بخشی از داستانی بلند‌تر کار کنیم.
۶. اکنونیدن (به‌روزرسانی) مطالب قبلی
- اکنونیدن مطالب قبلی یعنی سراغ نوشته‌های قبلی‌مان برویم و آن‌ها را ویرایش و بازنویسی کنیم.
- درک این بخش برای دوستانی که در وبگاه خودشان می‌نویسند، ملموس‌تر است. (فهرست وبلاگ فعال برخی دوستان من)
- برای مثال من طی سال‌های گذشته بارها مقاله‌ی «چگونه نویسنده شویم» را به‌روز کرده‌ام و این کار هنوز ادامه دارد.
- اکنونیدن مدام مطالب قبلی فرصتی برای بررسی تحول نوشته‌هایمان و تکمیل و بهبود آن‌هاست.
- همچنین با این کار به مخاطبانمان کمک می‌کنیم تا به‌سرعت در جریان تغییرات محتوا و نکات تازه‌‌ی آن قرار بگیرند.
۷. یک ساعت مطالعه‌ی تخصصی
- این یک ساعت علاوه بر زمانی‌ست که برای سایر انواع کتاب‌ها می‌گذاریم.
- یک ساعت مطالعه‌ی تخصصی کمک می‌کند تا در حوزه‌یی که دوست داریم یا فعالیت می‌کنیم، مدام بر دانشمان بیفزاییم.
- به نتیجه‌ی بلندمدت ۳۰ ساعت مطالعه‌ی ماهانه فکر کنید و تمایزی که از پی خواهد آورد.
۸. قدردانی و سپاسگزاری
- قدردان داشته‌های فعلی خود بودن نه‌تنها شادی‌آفرین است بلکه می‌تواند بر سلامت جسم و روان ما اثر بگذارد.
- هدف این است که هر روز نسبت به داشته‌هایمان -هر چند ناچیز- احساس قدردانی کنیم. می‌توانیم هر روز را به سپاسگزاری از یک موضوع متفاوت اختصاص بدهیم. (پیوند مرتبط: هفته‌ای خوب با نوشتن)
- همچنین می‌توانیم احساس قدردانی خود را به عزیزانمان نشان بدهیم و به آن‌ها بگوییم که شکرگزار حضور آن‌ها در زندگی‌مان هستیم.
- مطالعه‌ی کتابی مانند «یاقوت سپید» می‌تواند ما را با برخی پژوهش‌های مرتبط با تأثیر مثبت سپاسگزاری، آشنا کند.
۹. افزایش کیفیت خواب
- آریانا هافینگتون در مقدمه‌ی کتاب «انقلاب خواب» می‌نویسد: «خواب عامل کلیدی در سلامت ماست و عمیقاً با دیگر عوامل در ارتباط است. از وقتی شروع به هفت تا هشت ساعت خواب کردم، اندیشیدن و ورزش کردن برایم آسان‌تر شد، تصمیمات خردمندانه‌تری گرفتم و ارتباطی عمیق‌تر با خودم و دیگرام برقرار کردم… خواب دروازه‌ای است که زندگی سلامت باید از میانش بگذرد.»
۱۰. پس‌انداز
- ممکن است بسیاری از ما به دلیل مشکلات اقتصادی حتا بدهکار هم باشیم و هیچ مجالی برای پس‌انداز نبینیم. اما پس‌انداز را می‌توان با مبلغی بسیار بسیار اندک هم آغاز کرد. مهم ایجاد عادت پس‌انداز به عنوان عادتی خدشه‌ناپذیر است.
- از همین امروز به گامی کوچک بیاغازیم.