می‌خواهید سلیقۀ کلامیتان بالا برود (یعنی از کلمات به درستی و زیبایی استفاده کنید)؟
این دو کار را انجام دهید:
1
اگر معنی کلمه‌ای را نمی‌دانید، از آن استفاده نکنید. اگر اصرار دارید که حتماً از آن استفاده کنید، لغت‌نامه در دسترس شماست، فوراً معنی را دریابید.
در همین رابطه: یک پیشنهاد ساده و مهم برای پرورش هوش کلامی
2
اگر کلمه‌ای به دلتان نمی‌نشیند، به استفاده از آن تن ندهید. بگردید یکی بهترش را پیدا کنید.
از اصلاحِ جملاتتان، حتی حین گفتار، واهمه‌ای نداشته باشید:
دارید با کسی حرف می‌زنید، جمله‌ای به کار می‌برید که برخی کلمات آن قشنگ نیست، همان لحظه بگوید «ببخشید بهتره اینجوری بگم…»
مثال:
می‌گویید:
«من این موضوع رو اینجوری فهم کردم.»
بعد به خودتان می‌آیید و می‌بینید فعل مرکب «فهم کردن» قشنگ نیست.
پس می‌گویید:
«من این موضوع رو اینجوری فهمیدم.»
حالا بهتر شد.
اینجا به جای فعل مرکب «فهم‌کردن»، خیلی ساده و زیبا گفتید «فهمیدم». تمام.
همین دو کار را جدی بگیرید، ببینید سلیقۀ کلامیتان چقدر بالاتر می‌رود.
+
حالا که حرف «فعل» به میان آمد، بد نیست این نوشتۀ زیر را هم به این مطلب بیفزایم. این مطلب نوشتۀ محسن کرمی است و چند وقت پیش برای بار اول در کانال تلگرام مدرسه نویسندگی هوا شد:
به این نکته توجه کنید تا نوشته‌هایتان چند برابر زیباتر شود
به این دسته از افعال مرکب یا ترکیبی دقت کنید:
استراحت بکنیم/متصل می‌شد/مخلوط می‌کرد/مواظب باشند/رشد می‌کرد/متوجه نشد/تصور می‌کرد/خلاص می‌کرد/طولی نکشید/مجبور می‌کرد/شبیه بود/معطل کردم/پراکنده می‌کرد
اکنون به این دسته از فعل‌های ساده هم دقت کنید و ببینید چه تفاوتی با فعل‌های بالا دارند:
بیاساییم/می‌پیوست/می‌آمیخت/بپایند/می‌شکفت/درنیافت/می‌انگاشت/می‌رهانید/نپایست/وامی‌داشت/می‌مانست/درنگیدم/می‌گستراند
می‌بینیم که از حیث معنی این دو گروه از فعل‌ها هیچ تفاوتی باهم ندارند؛ اما از حیث شکل و زیبایی، تعداد کلمات، قدرت اثرگذاری و گیرایی، آسان‌خوانی و خوش‌خوانی، سادگی و کوتاهی، دستۀ دوم خلاقانه‌تر و پرمایه‌تر هستند.
بدون تردید با نگاهی اجمالی به فعل‌های یک نویسنده می‌توان قدرت نوشتن او را محک زد و سنجید. در یک نوشتۀ خوب، نویسنده می‌کوشد تا از فعل‌های مرکب که اکثرأ به است و بود و شد و کرد منتهی می‌شوند حتی‌الامکان بپرهیزد و به جایشان فعل‌های ساده و جان‌دار را برگزیند.
برای کسب مهارت در ساخت فعل‌های ساده و جان‌دار می‌توانید دو تمرین زیر را انجام دهید:
🔸یک:
یک تمرین کارا و کاربردی این است که کتابی را که نثر خوبی دارد باز کنید و فعل‌های آن را در جایی یادداشت کنید؛ سپس روزانه یکی‌دوتا از این افعال را بردارید و برای آن‌ها جمله بسازید.
🔸دو:
در تمرین دوم بعد از اینکه مطلبی را نوشتید بازگردید و فعل‌های آن را بردارید و بکوشید تا فعل‌های دیگری جایگزین فعل‌های پیشین کنید. با انجام این تمرین درمی‌یابید که گاهی برای تغییر یک فعل ناگزیرید تا کل ساختار جمله را به هم بریزید.
فعل‌های بالا از کتاب «گفتگوها» نوشتۀ سزار آیرا با ترجمۀ ساده و زیبای ونداد جلیلی انتخاب شده‌اند.
پیشنهاد:
7 پاسخ
من دارم سعی‌ام رو در این زمینه می‌کنم. الان سه روزه که دنبال یه فعل مناسب برای یکی از جملات جمله‌ورزی‌ام هستم.
من از این ببعد هرکتابی می‌خوانم فعل‌های جالب را مینویسم.
عالیه.
سپاس
استاد تمرین خیلی خوبیه شما چه کتابی رو غیر از گفت و گو ها پیشنهاد می دهید؟
لیست معرفی کتاب
چقدر بخش افعال مرکب و ترکیبی جالب و مفید بود استفاده کردم