چگونه از تولید محتوا پول دربیاویم؟

محمدصادق عزیز

از من خواستی که از طریق ایمیل جوابم رو برات بفرستم. ولی من به صورت یک پست عمومی می‌نویسم. اولاً چون وقت ایمیل فرستادن ندارم. ثانیاً چون سوال تو رو دوستان دیگه هم بارها و بارها از من پرسیدن و حس می‌کنم جواب عمومی می‌تونه مفیدتر باشه؛ ضمن اینکه من وقتی پست می‌نویسم دقیق‌تر و کاربردی‌تری حرف می‌زنم.

خب، بذار فهرست‌وار بنویسم. بعداً که تو کار محتوا حرفه‌ای‌تر شدی، متوجه میشی که فهرست‌ها تا چه حد می‌تونن برای نویسنده‌ها مفید، و برای خواننده‌ها جذاب باشن.
قبل از هر چیز: دوستانی که می‌خوان تعریفی از محتوا و بازاریابی محتوا داشته باشن این مطلب رو بخونن: تولید محتوا چیست؟

چند پیشنهاد برای تبدیل کار محتوا به یک شغل درآمدزا

۱

 اول از همه باید مشخص کنی که دوست داری چقدر و چجوری پول دربیاری؟
چرا؟ به خاطر اینکه جواب این سوال به رفتارهای بعدی تو شکل میده. مثلاً اگر دنبال یه درآمد حداقلی هستی یا مثلاً میخوای یه حقوق ثابت داشته باشی، ماجرا خیلی فرق می‌کنه با اینکه بخوای برای خودت تولید محتوا کنی و اصطلاحاً یه کارآفرین محتوایی بشی. اولی ممکنه زود بازده باشه و دردسر چندانی هم نداشته باشه. اما دومی قطعاً دیرتر به نتیجه می‌رسه و صبر و طاقت و سرمایه‌گذاری بیشتری هم می‌خواد. من رو می‌تونی جزو دستۀ دوم در نظر بگیری. اما خب، من لزوماً به کسی توصیه نمی‌کنم یک دستۀ خاص رو انتخاب بکنه. چون هر کسی با توجه به علایق و زندگی خودش باید تصمیم بگیره.

۲

 بعد از اینکه دربارۀ موضوع بالا تصمیم گرفتی باید شروع کنی به آموزش و تمرین جدی، این کار شامل هر دو گروه بالا میشه. ساده‌ترین تمرینی هم که باید بکنی اینه: باید روزی تا هزار کلمه آزاد‌نویسی داشته باشی. اونم نه روی کاغذ یا با موبایل. باید با کامپیوتر تایپ کنی. ما داریم دربارۀ تولید محتوای دیجیتال حرف می‌زنیم، نه سرودن شعر. در کنار این، باید خیلی جدی کتاب بخونی، و توی وب هم مقالات خوب رو تحلیل کنی و ازشون چیز یاد بگیری. کلاس و کارگاه هم احتمالا برات مفید باشن.

۳

خب، اگه این کارا رو انجام بدی، امید چندانی به موفقیتت نیست. بله نیست. بذار از تجربۀ شخصی خودم بگم:

من علاوه بر پروژه‌های خودمون، هر ماه آدمای زیادی رو برای تولید محتوا به کسب‌وکارهای مختلف معرفی می‌کنم. خیلی از این بچه‌ها کتاب می‌خونن، منظم می‌نویسم و تحصیلات بالایی دارن. اما معمولاً خیلی سریع کم میارن. به نظرت چرا؟ چرا افرادی که خیلی مدعی هستن و حس می‌کنن میتونن از پس کار محتوا بر بیاین، اول ماجرا کم میارن و بی‌خیال میشن. دلیش اینه: اونا هنوز فکر کردن رو یاد نگرفتن. خیالبافی و نشخوار ذهنی و اسهال قلمی به این معنی نیست که ما فکر کردن بلدیم. کار تولید محتوا به مهارت‌های بیشتری نیاز داره. مهم‌ترینش هم اینه: تو باید درست فکر کردن رو یاد بگیری. بذار بگم این گام چرا انقدر مهمه و چرا دقیقاً به خاطر این موضوع ما تو ایران تولیدکنندۀ حرفه‌ای محتوا خیلی خیلی کم داریم.
تولید محتوا بیش از اینکه به توانمندی در نوشتن متن‌های تخیلی و احساسی مربوط باشه، به قدرت نوشتن متن‌های غیرداستانی نیاز داره. یه غیرداستانی‌نویس خوب، باید تفکر نقادانه بلد باشه، با روش‌های استدلال آشنا باشه، باید پاراگراف‌نویسی رو بفهمه و بتونه مفاهیم رو درست و دقیق مکتوب کنه. بله، فقط با تسلط به این مرحله‌ست که بعدش می‌تونه با امکانات نویسندگی خلاق متن خودش را رنگین‌تر و جالب‌تر بکنه.
نتیجۀ نقص در این روند، باعث میشه تولیدکننده‌های محتوای ما، کپی‌کارهای باشن که متن‌های چل‌تیکه رو به زور سرهم می‌کنن و هیچ تاثیر مثبتی هم نداره نوشته‌هاشون.

۴

پس دیدی که ماجرا به این سادگیا نیست. ممکنه یکی بتونه یه متن پونصد کلمه‌ای خوب بنویسه و چند باری هم این کار رو تکرار کنه. اما وقتی واقعاً به محتوانویس خوب تبدیل می‌شی که بتونی هزاران کلمۀ ساختاریافته و مستدل دربارۀ موضوعات مختلف بنویسی. رسیدن به این توانایی مستلزم اینه که نویسندگی غیرداستانی رو خیلی جدی تمرین کنی و از دلنوشته‌نویسی فراتر بری و شخصیت خودت رو جوری تربیت کنی که از تحقیق فراری نباشه. ممکنه آدم با معلومات ابتدایی خودش یا یه مقدار سرچ بتونه یه مقالۀ پونصد کلمه‌ای بنویسه. اما نوشتن مدام و مدوام متن‌های بلند و تاثیرگذار روحیۀ تحقیق می‌خواد. باید جدی بخونی، تا بتونی جدی بنویسی. و نوشته‌هات رو از سطح انشا بالاتر ببری.

۵

حالا فرضاً اگر تو واقعاً جدی بودی و این میزان از انگیزه و علاقه رو برای یادگیری حرفه‌ای تولید محتوا داشتی، بعدش باید چکار کنی تا از این راه به پول برسی؟ به نظر من فرقی نمی‌کنه که میخوای برای جایی بنویسی یا برای خودت. تو باید برند شخصی بسازی. اولین و مهم‌ترین کار برای برندسازی شخصی یه تولیدکنندۀ محتوا هم اینه که یه سایت خوب با یه وبلاگ فعال داشته باشه. در این رابطه اینجا چیز بیشتری نمیگم، چون دو تا مطلب زیر رو قبلاً در همین رابطه نوشتم:

یادداشت‌نویسی روزانه به مثابه شکست شاخ غول!
اگر می‌خواهید سایت شخصی قدرتمندی داشته باشید حتماً این متن را بخوانید

مطمئن باش این کار رو هم هر کسی انجام نمیده. چون نگاه بلند میخواد و صبر و سرسختی. اما اگر این کار رو نکنی، توقع تو برای کسب درآمد از محتوا و موفقیت در این حوزه خنده‌دار به نظر میرسه. میشی شبیه صدها و شاید ده‌ها آدم مدعی محتوا توی ایران که خودشون هیچ محتوایی ندارن. اسمشون رو که تو گوگل بزنی، میبینی مثلا فقط یه عکس سه در چهار ازشون هست که اونم تو سایت دانشگاه سابقشون آپلود کرده بودن.
حالا ممکنه بگی خب، سایت شخصی من چطوری به پول میرسه؟
تو با وبلاگ‌نویسی منظم، اول از همه تولید محتوا رو یادمیگیری، ثانیاً برای خودت یه رزومۀ حرفه‌ای و قابل استناد میسازی. و ثالثاً با محتوای خودت، برند میسازی، دیگران تو رو میبینن و بدون اینکه خودت رو به دیگران تحمیل کنی، در اغلب مواقع اونا برای همکاری سراغت میان. یه روزی میرسه که میبینی مسئله تو انتخاب بین جاهای مختلفیه که مشتاق همکاری با تو هستن. یه حالت دیگه هم اینه بخوای برای خودت کار کنی، که خب، بسته به مدل درآمدی مد نظرت می‌تونه به جامعۀ هدفت محصول و خدمات ارائه کنی.

حالا اگه واقعاً آدم این کار هستی و می‌خوای رنج و سرمستی تولید محتوا رو در کنار هم تجربه کنی. همین الان شروع کن. همین الان. همین الان. همین الان الان.