نظر شاملو در باب نقطه‌گذاری

استفادۀ بی‌حساب از نشانه‌هایی مانند ویرگول نه‌تنها نالازم که مضر و مانع خوانش درستِ متن است.  در این باب حرفی از احمد شاملو خواندنی و آموزنده است:

حقیقت این است که استفاده از نقطه‌گذاری غربی‌ها باعث رواج نوعی سهل‌انگاری و نتیجتاً «ویران‌گری» در نحو فارسی شده است. از موقعی که برای کار از کامپیوتر استفاده می‌کنم به این شیوه رسیده‌ام (و آن را بسیار کارآیند یافته‌ام) که چون نقطه‌گذاری در خط فارسی وجود نداشته اگر سعی کنیم جمله‌یی را چنان بنویسیم که بدون نیاز به نقطه‌گذاری به راحتی خوانده شود حاصل کار سلیس‌ترین جمله‌یی خواهد بود که با آن تعداد از کلمات می‌توان نوشت. یعنی هرگاه به جمله‌یی برخوردیم که برای هدایت خواننده به درست خواندنش خود را ناچار به استفاده از نشانه‌ها دیدیم باید یقین کنیم که آن جمله «هنوز» سلیس نیست و باید اجزای آن چندان جابه‌جا بشود که بدون استعانت از نشانه‌ها قابل درک باشد. همین‌جا این‌پاره از نامه‌ی مرا دوباره بخوانید تا ملاحظه کنید که آن را بدون استفاده از راهنمایی علایم نگارشی درست خوانده‌اید و هیچ‌جا ناچار به دوباره‌خوانی نشده‌اید.
-از نامۀ احمد شاملو به محمود فلکی، کتاب موسیقی در شعر سپید فارسی، ص. 134

10 پاسخ

    1. سلام حضرت سارا
      چرا ویدیوی جدید نمی‌ذاری تو یوتیوب؟ تو کارت عالیه. حیفه بیشتر کار نکنی.
      و اما جواب سوالت:
      جملۀ بلند لزوماً بد نیست، به شرط اینکه درست نوشته بشه.

      1. سلام😅 لطف شماست! می‌ذارم به زودی. منتظرم دانشگاه یه خورده شل کنه.
        .
        جالبه ها. چقد دیدگاه‌ها با هم فرق داره. حتی بین کله‌گنده‌ها.

        1. فدای تو
          راستی نمی‌دونستم ادبیات نمایشی می‌خونی.
          جالب شد برام.
          این رشته برای من خیلی جذاب و مهمه.

          1. آره! و با این که مد نیست آدم از رشته‌‌ و دانشگاه راضی باشه نمی‌تونم انکار کنم که واقعا رشته‌ی قشنگیه. حتی از همین مجازی تق و لق هم خیلی چیزا یاد گرفتم.

  1. سلام بسیار جالب است…
    در کتاب آقای قائد(دفترچه خاطرات و فراموشی) تو مطلبی تحت عنوان ، مردی که خلاصه خود بود نوشته بود که شاملو بسیار به علامت تعجب!!!علاقه داشت… .
    شاملو کسی بود که واقعا به این نکات توجه داشت…
    خیلی ممنون بابت زحماتتون…🌸🌸

  2. چه جالب و تامل برانگیز.
    این نکته را در مقدمه ای بر دفتر نشانه گذاری از کتاب نام ها و نشانه ها در دستورزبان فارسی اینگونه آورده است:
    ” اگر نقطه گذاری در متون شعری فارسی ناگزیر است باری در متون غیر شعری بدان هیچ نیازی نیست.

    از این پس نیز که گاه به جای وقت گذرانی با حل جدول های کلمات متقاطع جملات پر ویرگول کتاب ها و مقالات را با جابه جا کردنِ عناصرِ سازنده شان به فصیح ترین صورت ممکن درآرید. یقین داشته باشید ظرف چند ماه ویراستار درجه یکی از آب در می آیید”
    نام ها و نشانه ها در دستورزبان فارسی / احمد شاملو / نشر مروارید

    و چه تمرین خوب و کاربردی پیشنهاد داده است

    1. مرسی حسن نازنین
      چه خوب که این جملات رو نقل کردی.
      واقعاً حرف مهمیه این حرف شاملو.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *