هنر ظریف شفاف‌ نوشتن

۱

آیا نوشتن ما را عاقل‌تر می­‌کند؟

نوشتن به افزایش کیفیت تفکر می‌­انجامد؛ درست. آزادنویسی و برون­‌ریزی ذهنی هم از­ گام­‌های مؤثر تفکر مکتوب است؛ درست. اما شفاف نوشتن، چندان ساده نیست.

بسیار پیش آمده که افراد پس از آزمودن آزادنویسی، احساس پریشانی و ناتوانی کرده‌­اند و نوشتن تأثیر مثبتی روی آن­‌ها نداشته است.

با توجه به این موضوع این سؤال مطرح می­‌شود که آیا اصلاً تمام انواع نوشتن ذهن ما را شفاف‌تر می‌کنند؟

به نظر می­‌رسد که این‌طور نیست.

غالباً افرادی که هوس نویسنده­‌شدن می­‌کنند به ورطۀ انشانویسی می‌­افتند.

احساساتی­‌گرایی، زیاده­‌روی در استفاده از قید و صفت و شاعرانگیِ باسمه‌­ای را می­‌توان از ویژگی‌های انشانویسی دانست. انشانویسی آفت شفاف اندیشیدن است.

انشانویسی تلاشی نافرجام است برای «مثل نویسنده­‌ها نوشتن.»

۲

اهمیت شفاف­‌نویسی به عنوان پایۀ آموزش نوشتن

اغلب ما مکتوب کردن سرراست افکارمان ساده‌­انگاری می­‌دانیم و حین نوشتن، حرف زدن خودمان هم یادمان می­‌رود. در صورتی که می‌­توانیم با همان ریتم طبیعی زبان گفتاری خودمان افکارمان را مکتوب کنیم. (البته این به معنای محاوره­‌نویسی نیست.)

اما همین که بتوانی با جملات کوتاه و ساده و سرراست مقصود خودت را بیان کنی، خوب نوشته­‌ای.

تخیل ارزشمند است. اما مبهم‌­نویسی و هذیان­‌گویی به معنای تخیل نیست.

مرغ خیال را نمی‌توان به زور نشادر به پرواز درآورد!

نوشتن برای عقل‌گریزی نیست. پناه بردن به قلمبه­‌گویی و مبهم­‌نویسی برای عمیق جلوه ­کردن راه به جایی نمی­‌برد.

نثر شفاف، دست و بال تخیل را هم بازتر می­‌کند.

مسئله این است که در عمل از شفاف­‌نویسی گریزانیم. گاهی به خیال خوب نوشتن از روز اول، نثر محمود دولت‌­آبادی را سرمشق می­‌گیریم یا به ورطۀ شکسته­‌نویسیِ مبتذل و رایج شبکه‌های اجتماعی می‌­افتیم. در صورتی که معمولاً مهارت یافتن در نثر ادبی یا سبک شخصی، پس از رسیدن به نثری استاندارد و متعارف حاصل می‌شود.

۳

از شفافیت به خلاقیت

با لفاظی و فلسفه­‌بافی نمی‌­توانیم به نویسندگی خلاق برسیم.

اول از همه ببینیم که آیا می‌­توانیم به ساده‌­ترین شکل ممکن گزارش یک روز از زندگی­‌مان را بنویسم:

ساعت هفت بیدار شدم. صبحانه را سرپا پای یخچال خوردم. تا ساعت هشت پشت میزم در اداره نشسته بودم. یک ربع اول نیازمندی­‌های همشهری را ورق زدم…

همین­‌قدر ساده.

همین نوشته‌­های به ظاهر غیرخلاق، پایه و اساس نویسندگی خلاق است.

بنابراین توسعۀ ذهنی و فکری با نوشتن، در مرحلۀ اول با تمرین شفاف­‌نویسی اتفاق می­‌افتد.

 احتمالاً بعد از مطالعۀ این نوشته، مطلب زیر هم برای شما سودمند باشد:

چگونه آزادنویسی بهتری را تجربه کنیم؟

هدف از نوشتن چیست؟ نویسندگی برای بهتر فکر کردن

چند پیشنهاد دیگر:

اصول نویسندگی

دوره‌های حضوری و آنلاین نویسندگی و تولید محتوا

 شاهین کلانتری در مدرسه نویسندگی | تلگرام | اینستاگرام | توییتر | ویرگول | لینکدین