سفر در خواب شاهرخ مسکوب | برنامۀ تسلط کلامی

پیش‌حرف: در ادامۀ برنامۀ تسلط کلامی و افزایش دایره لغات، اکنون به معرفی یکی دیگر از بهترین نویسندگان ایرانی می‌پردازیم.

شاهرخ مسکوب از جنبه‌های مختلفی می‌تواند یکی از بهترین الگوها برای آموختن نویسندگی باشد:

او در انواع گوناگونی از نثرنویسی کارنامۀ درخشانی دارد.

نثر ادبی او در آثاری مانند در کوی دوست و ارمغان مور نمونه‌های درخشانی از نثر ادبی معاصر است.

نثر پژوهشی او یکی از استانداردترین نمونه‌های نگارش پروژهشی به زبان فارسی است.

به عنوان محققی پیگیر در ادبیات کهن فارسی، شناخت عمیق و گسترده‌ای از زبان فارسی دارد.

یادداشت‌های روزانۀ او در کتاب‌‌های روزها در راه و در حال و هوای جوانی، از نمونه‌های نادر و درخشان یادداشت‌نویسی روزانه در ایران است. (+)

ناداستان‌های خلاق و داستان‌های او، از جمله در کتاب‌هایی مانند مسافرنامه، سفر در خواب جزء دستاوردهای زبان فارسی محسوب می‌شوند.

به عنوان مترجم برخی از آثار ادبیات کلاسیک از جمله ادیپ و پرومته در زنجیر، کارنامۀ ارزشمندی دارد.

او را می‌توان شاخص‌ترین جستارنویس ایران در قرن اخیر دانست.

هر کدام از این‌ها کافی است تا با نگاهی جدی به آثار مسکوب، برای آموختن از او وقت بگذاریم.

در این مطلب، تکه‌ای از کتاب سفر در خواب شاهرخ مسکوب را برایتان نقل می‌کنم:

«از ناپایداری این دَمِ دلپذیر اما گریزان نیست که پریشان و ازخودبی‌خود می‌شویم؛ آن‌گاه که بیماری بال‌هایش را باز می‌کند و مانند کلاغی دزد بر نهال تن می‌نشیند؟ در تاریکی سالن و گریزِ پی‌درپی تصویر بر پردۀ سینما می‌دیدم که جانِ رنجور به‌سبکی· دود می‌شود و ثقل خاک· تنی را که مأوای زیبایی است فرو می‌کشد تا به زمین بدوزد و غبارش را به باد بسپارد. اگرچه یارای فکر کردن نداشتم و در گودال بی‌روزن سرم پرتوی نمی‌تابید تا اندیشه‌ای پدیدار شود، اما در برابر چشم‌هایم چیزی تباه می‌شد که نمی‌توانستم نابودیش را بر خود هموار کنم. پیش از آن· پیروزی مرگ را دیده بودم، بر پیکر پدرم و برادرم ایستاده بود، دستِ درازش چون دشنه‌ای قلب ستاره را می‌شکافت و مادرم در ظلمت خام سرنگون می‌شد. اما زوال زودگذر زیبایی را هرگز به چشم ندیده بودم که چگونه پیاپی در خاموشی ژرف‌تری فرو می‌رود. روزها همچنان که می‌گذرند فراموشی را در خود دارند و آن را مانند مِهی، غباری خاکستری در راه جا می‌گذارند. اما در سینما زمان بی‌اعتنا به گردش زمین و آسمان به‌دلخواه کارگردان، درهم می‌ریزد. گاه رفتگانِ سال‌های مرده زنده‌تر از زندگان می‌نمایند و گاه آیندۀ هنوز نیامده را هم‌اکنون می‌بینم. و طاقت دیدن نداشتم. پُر از شِکوه و شکایت بودم. از خدا گله داشتم یا از عمر بی‌وفا، نمی‌دانم.

می‌دانستم که راست نیست، داستان است ولی گاه در داستان حقیقتی هست که در واقعیت نیست یا اگر باشد محو و ناپیداست. حضور سنگدل این ناپیدا مانند نهری در رگ‌هایم می‌دوید و با همدردی غریب و نومیدانه‌ای در من می‌گریست. این چه شِکُفتن و پژمردنی است. دلم گواهی می‌داد که زیبایی· همزاد نیستی است. تاریک بودم.»

 دیگر مطالب مرتبط با شاهرخ مسکوب:

اهمیت زبان و نویسندگی از نگاه شاهرخ مسکوب

روزهایی که ایده‌ای برای نوشتن ندارم چکار می‌کنم؟

چرا نویسنده‌ها شبیه کریستف کلمب هستند؟

خواندن، دشمن نوشتن است؟

از بغرنج‌ترین وضعیت‌های یک نویسنده: شما هم این مشکل را دارید؟

چند پیشنهاد برای مطالعۀ بیشتر: | مدرسه نویسندگی | نقشه راه نویسندگی | تولید محتوا | کپی رایتینگ | معرفی کتاب | شعر | ویرایش و ویراستاری | دانلود رایگان کتاب نویسندگی آنلاین
شاهین کلانتری در مدرسه نویسندگی | تلگرام | اینستاگرام | توییتر | ویرگول | لینکدین