وانویس ترسناک نیست

نوشته‌ی خوب در مرحله‌ی «وانویس»‌یا «بازنویسی» شکل می‌گیرد. 

بازنویسی فقط جابجا کردن نقطه و ویرگول است. گاه‌گاه در این مرحله بیش از نیمی از متن سراسر دگرگون یا حذف می‌شود.

ولی نویسنده‌ی نوقلم ما می‌‌گوید:

«بله،  قبول. اما این متن نهایت توان من است. من هزار بار هم بازنویسی کنم همین می‌شود. چیزی دیگری ندارم که به نوشته‌ام اضافه کنم، یا نمی‌دانم کدام بخش‌ها را می‌توان حذف کرد یا جور بهتری نوشت.»

اما باز‌نویسی قرار نیست یکباره انجام شود.  نوعی از بازنویسی که دست‌کم گرفته‌ایم وانویس‌کردن با فاصله‌ی چندساله است. کاری که اکبر رادی بیش از سایر نویسندگان معاصر ما جدی می‌گرفت و به همین دلیل مقایسه‌ی نسخه‌‌های مختلف نمایشنامه‌های او کلاس درسِ نوشتن است. 

آئوگوستو روئاباستوس توصیه می‌کند: «فکر می‌کنم هر نویسنده‌ای، حتی نویسندگان مشهور و کاربلد، که روی سخنم با آنهاست، باید بارها آثارشان را بازنویسی کنند. کتاب به کتاب این کار را بکنند، طوری که آخرین نسخهٔ هر اثر تماماً با نسخهٔ اول آن متفاوت باشد.*»

نهایت تلاشمان را برای بهبود نسخه‌ی اول بکنیم، اما بیش از اندازه خودمان را نیازاریم. بخشی از کار را باید به ماه‌ها و سال‌های آینده موکول کرد. اینطوری وانویس نه تنها ترسناک نیست که به بخشی شیرین از مسیر نویسندگی تبدیل می‌شود. 

  

*پسر انسان، ترجمه‌ی مزدک صدر، نشر فرهنگ جاوید، ص ۲۰

5 پاسخ

  1. درود شاهین عزیز. از بازنویسی گفتید، یاد بازآفرینی افتادم. مدتی است دارم دنبال منبعی می گردم که از بازآفرینی و شیوه ی انجامش سر در بیاورم. کتاب ها و منابعی که یافتم اغلب آموزش بازآفرینی یک داستان برای فیلمنامه یا فیلم بود و من می خواستم بازآفرینی برای نوشتن داستان و رمان را بیاموزم. در جستجویم کتاب «گفتگوهایی پیرامون اقتباس ادبی در سینمای ایران» را هم دیدم که مشتاق شدم بخوانمش اما نمی دانم برای دغدغه کنونی ام پاسخی دارد یا نه.
    ممنون می شوم اگر در اینباره منبعی میشناسید به من معرفی کنید.

    1. درود بر شما صابره‌ی عزیز
      کلن تصورتون از بازآفرینی دقیق نیست، اصلن چنین عنوانی وجود نداره که منبعی باشه.
      بازآفرینی مفهومی استعاری‌ست که مثلن یک نویسنده چیزی رو می‌بینه یا تجربه می‌کنه، وقتی می‌خاد بنویسه بازآفرینی صورت می‌گیره.
      بازگو نمی‌کنه.
      برای مطالعه در این زمینه:
      https://civilica.com/doc/2090240/download/

  2. جناب كلانتري سلام
    در برخي از نوشته‌هاتون، گاهي اشكالاتي جزئي وجودداره كه ذهن رو درگير مي‌كنه. مثلا سطر دوم همين نوشته: بازنویسی فقط جابجا کردن نقطه و ویرگول است.
    به نظرم بايد فعل جمله منفي باشه:
    بازنویسی فقط جابجا کردن نقطه و ویرگول نيست؛ … .
    ارادتمند؛ فرج‌الله نعمتي (نادر)

  3. نوشتن هم درست مثل اشپزیست هرجقدر خبره باشی وقتی آخرین تست را میزنی ومیچشی پی میبری با چه راهکارهایی میتوانی ان غذارا دلچسبتر ودلنشینترکنی وشایدهم مجبورشوی دیگ تازه ای باربگذاری

    1. چه تشبیه جذاب و درستی خانم سجادی.
      چه مزه‌ای رو در غذا و متنمون می‌خوایم و هر بار بعد از ویرایشِ جمله‌ها و دستور پخت چقدر به مزه‌ی مدنظرمون نزدیک‌تر می‌شیم؟

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *