نیما یوشیج دربارۀ نوشتن و نویسندگی چه می‌گوید؟

قبلاً از نیما یوشیج نوشته بودم. این‌بار اما می‌خواهم بخش‌هایی از گفته‌های نیمای بزرگ را نقل کنم که در آن‌ها از نگاه منحصر به فرد شاعر دربارۀ نوشتن و نویسندگی آگاه می‌شویم. خواندن جمله‌های شاعر بزرگی که دگرگونی بزرگی در تاریخ ادبیات ایران ایجاد کرده خالی از لطف نیست:

نوشتن، برای این‌که در دیگران اثر کند، طریقه‌ها دارد والا فریاد بی‌هوده و نفس زیاد زدن است. هیچ شکارچی بدون نشانه رفتن و بدون مواد، وسائل و شرایط لازمه صید نمی‌کند. صید دل‌ها کم از صید بز کوهی و مرغ وحشی نیست؛ وقتی که کرشمۀ چشم انسان ندارد، کرشمۀ فکر و زبان لازم است که داشته باشد.
از نامه به پرویز ناتل خانلری

سِر نویسندگی در این است که به چه وسیله خود را بهتر بیان بدارد و در میان همۀ بهترها کدام باز بهتر است. در صورتی که موضوعِ بااهمیت و یا طولانی را مقصود دارند، بهتری را از میان بهترها برگزیده‌اند درنظر گرفته، در چند موقع متفاوت با صبر و حوصلۀ تمام با به سر وقت آن آمدن، زواید آن را دور می‌اندازند، می‌کاوند ببینند چه‌چیز لازم‌تر است و آن را زیباتر خواهد داشت. همۀ این‌ها که گذشت، نوشتن آب خوردن است و شعر امضای‌ست که بر همۀ دقت‌ها گذاشته می‌شود.
نامه به نورو امامی

باز به شما می‌گویم بنویسید. نوشتن، زندگی است؛ پیش از هر کس، خودتان کیف می‌برید.
حرف‌های همسایه

من گاهی در حین خیل بدبختی‌ها که در زندگی خود داشته‌ام، چیزهایی نوشته‌ام که بر خلاف موقعیت روح من بوده است.
سفرنامۀ رشت

شاید بعضی گمان کنند که در وقت نوشتن خیلی فکر می‌کنم، در صورتی که تمام فکر من پیش از نوشتن است. در موقعی که قلم من روی کاغذ دور می‌زند فقط به واسطۀ احساست، غرور و یک تصور شدیدی است.
پردرد کهستان؛ زندگی و هنر نیما یوشیج

تا یقین نکنم، نخواهم نوشت. برای این ملاحظۀ دقیق که در اطراف عقاید خودم دارم، نوشتن دیردیر برای من میسر می‌شود. وقت‌های زیادی را برای تفکر به کار می‌برم. وقتی که چیزی را به اطمینان دانشتم، تا ان وقت نوشتن برای من خیلی سریع و آسان است.
پردرد کهستان؛ زندگی و هنر نیما یوشیج

در موقع نوشتن مثل این است که در یک محل بلندی واقع شده‌ام؛ تمام اوضاع عالم را مطیع و گاهی خیلی کوچک و پست مشاهده کرده، با شدیدترین قدرت روحی از آن‌ها توصیف می‌کنم. در این موقع همه‌چیز از نظرم محو می‌شود. گویا گوشم نمی‌شنود و چشمم نمی‌بیند، مگر چیزهای مخصوصی را.
پردرد کهستان؛ زندگی و هنر نیما یوشیج

به هیچ چیز اینقدر شوق ندارم مگر به نوشتن.

بیشتر فکرها هم برای من هرقدر اساسی باشند در همان موقع نوشتن پیدا می‌شوند.

هروقت می‌خواهم مطلب تازه‌یی را بفهمم، چیز می‌نویسم.

هاتف درونی به من درس می‌دهد. یک هیئت خیالی شده‌ام. فکر و خیال از سر و روی من بالا می‌رود.
دنیا، خانه‌ی من است

نویسنده قبل از نوشتن باید دانست که چه می‌بیند، چه الهام می‌گیرد و چه می‌یابد و از زندگی و هستی و تا کجا یافته است در دیدن آن چیزهایی که دیگران با علم فقط به ظاهر آن می‌رسند و نسبت به آن دانایی پیدا می‌کنند.
یادداست‌های روزانه

نوشتن کتاب هم بازی خوبی‌ست؛ اگر حالا نتوانیم نوشتجات خودمان را انتشار بدهیم، اقلا غلیان خون خودمان را که به این سرعت در قلب ما چرخ می‌زند، تسکین داده‌ایم، هم یک بازی کرده‌ایم. این هم مشغولیاتی‌ست.
نامه‌ها

هر نوشته باید اثر مخصوص خود را داشته باشد تا بتوان به آن گفت نوشته. همیشه می‌خواهم طوری بنویسم که از فلسفۀ خودم جلوتر افتاده باشم. از همه‌چیز به تو نزدیک‌تر عشق توست. هستی نشانۀ عشق است. نوشتۀ من ثمر عشق من است.
یادداشت‌های روزانه

نویسندگان، صورت زندگی هستند با داستان‌ها و نمایشنامه‌هایشان.
یادداشت‌های روزانه

نویسندگی همسایگی نزدیک و پیوندی با نقاشی دارد.
یادداشت‌های نیما

شاعر و نویسندۀ امروز را در دو مرحلۀ متمایز فی‌حد اعتبار باید دید. اول این‌که چه مشاهده می‌کند، دوم این‌که چه‌طور مشاهدۀ خود را بیان می‌کند.
نامه به پرویز ناتل خانلری

کسانی هستند که قلم در دستشان به منزلۀ موم در آب سرد نیست. به‌این‌جهت آن را به میل خود نرم کرده، می‌گرداند. اول رنگ نمی‌مالند، بعد چشم‌های علیشان را نمی‌بندند که در حدود جاهایی که رنگ‌مالی شده، طراحی کنند. فوت کاسه‌گری در دست آن‌هاست و این که می‌دانند موم نرم را به چه شکل در می‌اورند. مثل عنکبوت ماهرند و در روی همۀ خطوط خود.
نامه به ابولقاسم جنتی عطایی

نقل از کتاب: زخمه بر ساز زمان

چند پیشنهاد برای مطالعۀ بیشتر: | مدرسه نویسندگی | نقشه راه نویسندگی | تولید محتوا | کپی رایتینگ | معرفی کتاب | شعر | ویرایش و ویراستاری |