1
محمدرضا شعبانعلی در واپسین فایل صوتی روزنوشته‌ها گفته که یکی از تمهای مناسب برای پیگیری در سال جدید حساسیت به کلمات است:
«فکر کردن به کلمات و حساس بودن روی کلماتی که انتخاب می‌کنیم و به کار می‌‌بریم، هم تصویر ما را در ذهن دیگران بهبود می‌بخشد و هم کمک میکند دقیق‌تر فکر کنیم. همچنین وسواس روی کلمات باعث می‌شود اظهارنظرها و موضع‌گیری‌های ما کندتر و حساب‌شده‌تر شود و درنهایت دیگران ارزیابی بهتری از ما داشته باشند.»
محمدرضا به‌عنوان فردی زبان‌آگاه که به پروراندن واژه‌های جدید علاقه دارد، مشوق اصلی من برای جدی گرفتن کلمات بود و این حساسیت را مدیون و ممنون نوشته‌هایی چون «چگونه رقابتهای سیاسی را برای یادگیری خودمان به خدمت بگیریم؟» و «دایره لغات و دامنه واژگان فعال» و «مقایسه کلمات عینی و ذهنی» هستم.
2
از قدرت واژه‌ها پیش‌ازاین بسیار گفته‌ام و کارگاه کلمات و کلمه برداری دو ایده‌ای بودند که سال گذشته طرفداران زیادی پیدا کردند.
رودیار کیلیپینگ زمانی گفته بود: قطعاً کلمات قویترین مادۀ مخدری هستند که توسط انسان مصرف می‌شود.
چند وقت پیش توی یک کانال تلگرامی که اسمش را فراموش کرده‌ام خواندم که واژه، تنها بمبی است که ارزش ساختن دارد.
3
کلمه‌ها بیش از هر چیز دیگری محرک خلاقیت یک نویسنده‌اند.
هزار روش مختلف برای ایده‌یابی وجود دارد اما به نظر میرسد برای اهل قلم و دوات اصلی‌ترین جزء شکل‌گیری هر متنی، یعنی کلمات، برانگیزاننده‌تر از هر چیز دیگری هستند.
فقط کافی است تصور کنید ذهن شما موتور جستجویی مثل گوگل است، می‌بینید با فکر کردن به هر کلمه سیل خروشانی از تداعی‌ها در ذهن شما جریان می‌یابد.
حتی اگر قصد قلمی‌کردن چیزی را هم نداشته باشید، توی هر گفت‌و‌گو و چت و مذاکره‌ای ابزاری سرراست‌تر و مؤثرتر از کلمات در اختیار شما نیست.
بنابراین اگر می‌کوشید دو کلمه حرفی که می‌زنید و می‌نویسید اثر و ثمری داشته باشد چاره‌ای جز معاشرت با کلمات ندارید.
4
به‌زعم من کار اصلی یک وبلاگ‌نویس حرفه‌ای پافشاری و تأکید جانانه روی موضوعاتی که به اهمیت آن‌ها پی برده.
خلاصه در این سایت قرار است مطالبی را هوا کنم که راه بدهند به کلمه‌بازی بیشتر و این کار نیازمند همراهی خوانندگانی باسواد و اهل انواع متن است تا پروژه کلمه‌ها به جاهای بلندی برسد.
می‌ارزد بکوشی تا به استاد مسلم وضع لغات و اصطلاحات تازه و جذاب تبدیل شوی.
بعد از خواندن این مطلب چه‌کار کنم؟
میتوانید «کلمات قدرتمندتر هستند یا تصاویر؟» را بخوانید.
17 پاسخ
با سلام و عرض ارادات خدمت شاهین خان عزیز
امروز از یکی از دوستانم که دارد دکتری زبان انگلیسی می خواند سراغ کتابی در زمینه مطالعه افعال را گرفتم .
می گوید جدیدا دانشگاه های ایران هم به سبک و سیاق دانشگاه های کشورهای اروپایی و امریکا درسی با عنوان واژه شناسی را شروع کرده اند .
واژه شناسی را معادل Lexicology گذاشته اند .
واژه‌شناسی (به انگلیسی: lexicology) بررسی و شناخت اجزای یک واژه، مانند تک‌واژها و وندها و پسوندهای تصریفی است.
( https://en.wikipedia.org/wiki/Lexicology )
مبحث واژه شناسی از مباحثی هستش که من از سالهای اوایل دبیرستان دوست داشتم . همان سالهای اوایل دوره دبیرستان که هنوز جنگ بین ایران و عراق در جریان بود حدود سال 1362 .
می آمدم میدان انقلاب و فرهنگ های لغت رومیزی و بزرگ آکسفورد ، وبستر و هریتیج و کتابهای مترادف متضاد به انگلیسی را می خریدم و می بردم خانه و گاهی تا صبح مسیر واژه ها را در گذر زمان می خواندم .
و این عادت مبارک را هنوز هم دارم و معمولا هر ماه سری می زنم به کتاب فروشی ها و سراغ این دست کتاب ها را می گیرم .
دو سال پیش بود که با کتابی آشنا شدم با عنوان
thinking for writing and writing for thinking
نوشتن برای فکر کردن و فکر کردن برای نوشتن
و این کتاب را خریدم
هم به خاطر اسم الهام برانگیزی که دارد و هم بخاطر کاربردی بودنش
واژه ها الزامات ایجاد و حفظ ارتباط ما با خودمان و سایرین هستند
و در زبانشناسی و ارتباط شناسی مورد توجه فراوان قرار دارند
و چقدر خوب است که این دسته مطالب رو شما هم دوست دارین
و برای مطالعه معرفی می کنین .
سلام پرویز نازنین
زنده باد. این جدیت و پیگیری شما در مسیر نوشتن تحسین‌برانگیزه.
یه کتابی چند سال پیش چاپ شده تو ایران به اسم «واژه‌شناسی» نوشتۀ دکتر ابومحبوب از نشر میترا.
این کتاب کوچک هم می‌تونه مقدمۀ خوبی باشه برای شناخت جدی‌تر واژه‌ها.
راستی، بخش‌هایی از این کتاب رو هم خوندم، «thinking for writing and writing for thinking»، کاش یکی حوصله کنه و این کتاب رو ترجمه کنه به فارسی. جای چنین کتاب‌هایی خالیه.
شاد و برقرار باشی پرویز نازنین
عارفان بزرگ پارسی زبان عشق را تنها خمیر مایه عالم مادی می پندارند و علم تجربی فیزیک انرژی را تنها خمیر مایه هستی مادی می داند و آنرا در قالب فرمول ریاضی ترسیم نموده است که کاربرد عملی داشته باشد. اگر باور و پندار شهودی عارفان و کشفیات علوم تجربی را به پذیریم باید راهی وجود داشته باشد که بتوان از آن طریق با اقتباس از انشتاین( هم ارزی جرم و انرژی) هم ارزی انرژی و عشق را فرمول بندی نمود. البته چون عنصر عشق غیر مادیست و غیر قابل لمس و اندازه گیری، لذا اصل هم ارزی آن با انرژی غیر قابل فرمول بندی ست. با این وجود میتوان یک فرمول خیالی ساخت که همیشه ما را به یاد کشف و شهود عارفانه و کشف های علوم تجربی بیندازد.
فرمول عشق :
2^€.E =💓
در قالب کلمات : عشق برابر است با حاصل ضرب انرژی در یورو به توان دو.
-💓 ~ سمبل عشق
– E ~ انرژی
– € ~ سمبل واحد پول کشور های عضو بازار مشترک اروپا.
– ^ ~ سمبل توان رساند پایه.
€ در این فرمول پول نیست بلکه یک ثابت طبیعی که نقش ضریب تناسب را در معادله ایفا میکند و مقدار آن برابر است با جذر مقدار عددی سرعت نور به توان عدد ۳.
کاربرد محاسباتی : اگر خواستید که بدانید در خلق یک الکترون خداوند چه مقدار از عشق بیکران خودرا صرف نموده است، در قدم اول میتوانید با استفاده از فرمول معروف انشتاین جرم الکترون را به انرژی محاسبه نموده و سپس مقدار آنرا در فرمول عشق جایگزین نمایید و مقدار عشق را محاسبه نمایید. اگر یک روزی در آینده علم توانست کل جرم انرژی کیهان را بطور دقیق محاسبه نماید، آنگاه میتوان از طریق فرمول عشق، کل عشق مصرف شده را در آفرینش کیهان محاسبه نمود. البته طوریکه در بالا اشاره شد این فرمول خیالی بوده و غیر از محاسبه کاربرد عملی ندارد. ما انسان ها نمی توانیم عشق را به انرژی و انرژی را به عشق تبدیل نماییم. این عمل تنها در حیطه دانش و قدرت مطلق خداوند امکان پذیر است.
سلام سارا جان
خاطره جالبی بود … فکر نمی کردم عشق چنین ریشه ای داشته باشه با این تصویر زیبایی که برام ساختی فکر میکنم عاشق که بشی یعنی خودتو طوری وقف زیبا کردن دنیای معشوقت قرار بدی که یکهو ببینی چمن زار ارومی که برای زندگی اون ساختی شده یک منظره قشنگ برای چشمان خودت هم هست جایی که برای کسی دیگست اما تو اون رو ساختی…
می دونی من عشق رو معلول بی علتی می دونم مثل اینکه می نویسی اما نه برای نجات بشر !! یا برای اصلاح و اگاهی مردم !!! یا برای متفکر به نظر امدن !!!یا برای …… اگه از من بپرسی چرا می نویسی جواب بدم چون دوست دارم !!!! چون عاشق نوشتنم !!! چون فکر نمی کنم برای هر چیزی باید دلیل اورده بشه ..
درست بود
سالهای دبیرستان سر کلاس آقای محمدی دبیر خوب تاریخمان از ” عشق “می گفت و این کلمه را برروی تخته سیاه نوشت و ازما نظر خواست!!! دخترکان دبیرستانی که هاج و واج مبهوت این کلمه بودند ودر ذهنشان به زنگ آخر و معشوقه هایشان فکر می کردند که دم در دبیرستان منتظرشان هستند تا عشق را با دیدارشان معنی کنند!!!
آقای محمدی ادامه داد ” عشق ” کلمه ای است که از عشقه گرفته شده،وعشقه یک گیاه است در بن درخت می روید و خود را به دور آن می پیچد و هر نوع ماده غذایی که از خاک و آب و هوا به درخت میرسد را استفاده می کند، تا درخت مذکور خشک می شود.
با خواندن این تیتر ” قویترین ماده جهان” یاد آن روز و خاطره معنی کلمه عشق برایم تداعی شد.شاید کلمات نیز برای یک نویسنده باید اینگونه عمل کنند تا بتوانند در پی هم جملاتی را تشکیل دهندو آن جملات نوشته هایی که با خواندن آن نوشته ها دیگر نویسنده ای نخواهی دید جهانی می بینی کاملا جدید گاهی اوقات به نگارنده و نوازنده متن نزدیک است و گاهی اوقات از او دور ولی در جان و جسم اش تنیده شده تا خلق شود.
این برداشت کاملا شخصی کمی بی رحمانه یا کمال طلبی است. اما بنظرم کلمات برای خلق دنیای جدید باید به بهترین نحو انتخاب شوند و در جسم و روح و ذهن نویسنده مانند عشقه برای درخت عمل کنند تا دنیایی جدید برای مخاطب خلق شود.که شبیه هیچ دنیای دیگری نیست اما جذاب است. بازی با کلمات مهارتی است که نویسنده را به خلق دنیا اینچنیی می رساند.
سارا جان
چقدر زیبا نوشتی.
تو استعداد ناب جستارنویسی هستی.
میدونم میدرخشی.
سلام و عرض تبریک سال نو
یکی از بهترین تمهای پیشنهادی جناب شعبانعلی برای سال نو همین تم دقت و توجه بیشتر به کلمات مورد استفاده بود.
یکی از بهترین تمرینها هم تمرین کلمه برداری پیشنهادی شما بود.
البته ما همچنان منتظر تمرینات جدید شما میمانیم.
ممنون از شما
زنده باد حسین عزیز
چقدر خوشحالم که خیلی جدی وارد گود وبلاگ نویسی شدی.
نرگس خانوم واقعا راست میگن من بعضی وقتا واقعا میشینم بازی بچه ها رو گوش میکنم و مصمم تر میشم تا از ترکیبهای جالب و عجیب در نوشته هام یا حتی حرف زدنم استفاده کنم به نظر من که لذت بخش و جالبه و به نوعی خلاقیته
سلام ,مثل همیشه عالی
بچه ها برخلاف ما بزرگترها که باید تلاش بکنیم کلمه بسازیم به راحتی کلمه میسازند
از واژگان پسرجان ما :شب دونه یعنی ستاره
ذره ترک :ترک کوچک حاصل از ترس
چال لوس:شهری پر از چاله
رفتار ولرم :مهربان
و…
چقدر عالی و شگفت انگیز بود
واقعاً کیف کردم
خدا حفظشون کنه.
سلام
می دونید من دوست دارم تا ترکیب های جالبی رو با کلمات بسازم دو کلمه ای که به هم ربط ندارند رو کنار هم بیارم و چیز جدیدی از ان ها خلق کنم که نوشته ام با ان ترکیب ارتباط دارد و از طرفی ان ترکیب جذابش می کند …
دقیقا
شبیه همین استعاره ای که من بکار بردم
“کلمات می توانند آدم بکشند”
سپاس از شما
با سلام . عالی بود. دعاگوی شمام.