۱
محمدرضا شعبانعلی در واپسین فایل صوتی روزنوشته‌ها گفته که یکی از تمهای مناسب برای پیگیری در سال جدید حساسیت به کلمات است:
«فکر کردن به کلمات و حساس بودن روی کلماتی که انتخاب می‌کنیم و به کار می‌‌بریم، هم تصویر ما را در ذهن دیگران بهبود می‌بخشد و هم کمک می‌کند دقیق‌تر فکر کنیم. همچنین وسواس روی کلمات باعث می‌شود اظهارنظرها و موضع‌گیری‌های ما کندتر و حساب‌شده‌تر شود و درنهایت دیگران ارزیابی بهتری از ما داشته باشند.»
محمدرضا به‌عنوان فردی زبان‌آگاه که به پروراندن واژه‌های جدید علاقه دارد، مشوق اصلی من برای جدی گرفتن کلمات بود و این حساسیت را مدیون و ممنون نوشته‌هایی چون «چگونه رقابتهای سیاسی را برای یادگیری خودمان به خدمت بگیریم؟» و «دایره لغات و دامنه واژگان فعال» و «مقایسه کلمات عینی و ذهنی» هستم.
۲
از قدرت واژه‌ها پیش‌ازاین بسیار گفته‌ام و کارگاه کلمات و کلمه برداری دو ایده‌ای بودند که سال گذشته طرفداران زیادی پیدا کردند.
رودیار کیلیپینگ زمانی گفته بود: قطعاً کلمات قویترین مادۀ مخدری هستند که توسط انسان مصرف می‌شود.
چند وقت پیش توی یک کانال تلگرامی که اسمش را فراموش کرده‌ام خواندم که واژه، تنها بمبی است که ارزش ساختن دارد.
۳
کلمه‌ها بیش از هر چیز دیگری محرک خلاقیت یک نویسنده‌اند.
هزار روش مختلف برای ایده‌یابی وجود دارد اما به نظر میرسد برای اهل قلم و دوات اصلی‌ترین جزء شکل‌گیری هر متنی، یعنی کلمات، برانگیزاننده‌تر از هر چیز دیگری هستند.
فقط کافی است تصور کنید ذهن شما موتور جستجویی مثل گوگل است، می‌بینید با فکر کردن به هر کلمه سیل خروشانی از تداعی‌ها در ذهن شما جریان می‌یابد.
حتی اگر قصد قلمی‌کردن چیزی را هم نداشته باشید، توی هر گفت‌و‌گو و چت و مذاکره‌ای ابزاری سرراست‌تر و مؤثرتر از کلمات در اختیار شما نیست.
بنابراین اگر می‌کوشید دو کلمه حرفی که می‌زنید و می‌نویسید اثر و ثمری داشته باشد چاره‌ای جز معاشرت با کلمات ندارید.
۴
به‌زعم من کار اصلی یک وبلاگ‌نویس حرفه‌ای پافشاری و تأکید جانانه روی موضوعاتی که به اهمیت آن‌ها پی برده.
خلاصه در این سایت قرار است مطالبی را هوا کنم که راه بدهند به کلمه‌بازی بیشتر و این کار نیازمند همراهی خوانندگانی باسواد و اهل انواع متن است تا پروژه کلمه‌ها به جاهای بلندی برسد.
می‌ارزد بکوشی تا به استاد مسلم وضع لغات و اصطلاحات تازه و جذاب تبدیل شوی.
بعد از خواندن این مطلب چه‌کار کنم؟
می‌توانید «کلمات قدرتمندتر هستند یا تصاویر؟» را بخوانید.
13 دیدگاه. دیدگاه جدید بگذارید
[…] توجه به ساختار تاریخی و فلسفی زبان فارسی تا به امروز در «لزوم حساسیت به کلمات» در تمرین گفتگو نهفته است. زبان فارسی با توجه به ساختار […]
با سلام . عالی بود. دعاگوی شمام.
دقیقا
شبیه همین استعاره ای که من بکار بردم
“کلمات می توانند آدم بکشند”
سپاس از شما
سلام
می دونید من دوست دارم تا ترکیب های جالبی رو با کلمات بسازم دو کلمه ای که به هم ربط ندارند رو کنار هم بیارم و چیز جدیدی از ان ها خلق کنم که نوشته ام با ان ترکیب ارتباط دارد و از طرفی ان ترکیب جذابش می کند …
سلام ,مثل همیشه عالی
بچه ها برخلاف ما بزرگترها که باید تلاش بکنیم کلمه بسازیم به راحتی کلمه میسازند
از واژگان پسرجان ما :شب دونه یعنی ستاره
ذره ترک :ترک کوچک حاصل از ترس
چال لوس:شهری پر از چاله
رفتار ولرم :مهربان
و…
چقدر عالی و شگفت انگیز بود
واقعاً کیف کردم
خدا حفظشون کنه.
نرگس خانوم واقعا راست میگن من بعضی وقتا واقعا میشینم بازی بچه ها رو گوش میکنم و مصمم تر میشم تا از ترکیبهای جالب و عجیب در نوشته هام یا حتی حرف زدنم استفاده کنم به نظر من که لذت بخش و جالبه و به نوعی خلاقیته
سلام و عرض تبریک سال نو
یکی از بهترین تمهای پیشنهادی جناب شعبانعلی برای سال نو همین تم دقت و توجه بیشتر به کلمات مورد استفاده بود.
یکی از بهترین تمرینها هم تمرین کلمه برداری پیشنهادی شما بود.
البته ما همچنان منتظر تمرینات جدید شما میمانیم.
ممنون از شما
زنده باد حسین عزیز
چقدر خوشحالم که خیلی جدی وارد گود وبلاگ نویسی شدی.
سالهای دبیرستان سر کلاس آقای محمدی دبیر خوب تاریخمان از ” عشق “می گفت و این کلمه را برروی تخته سیاه نوشت و ازما نظر خواست!!! دخترکان دبیرستانی که هاج و واج مبهوت این کلمه بودند ودر ذهنشان به زنگ آخر و معشوقه هایشان فکر می کردند که دم در دبیرستان منتظرشان هستند تا عشق را با دیدارشان معنی کنند!!!
آقای محمدی ادامه داد ” عشق ” کلمه ای است که از عشقه گرفته شده،وعشقه یک گیاه است در بن درخت می روید و خود را به دور آن می پیچد و هر نوع ماده غذایی که از خاک و آب و هوا به درخت میرسد را استفاده می کند، تا درخت مذکور خشک می شود.
با خواندن این تیتر ” قویترین ماده جهان” یاد آن روز و خاطره معنی کلمه عشق برایم تداعی شد.شاید کلمات نیز برای یک نویسنده باید اینگونه عمل کنند تا بتوانند در پی هم جملاتی را تشکیل دهندو آن جملات نوشته هایی که با خواندن آن نوشته ها دیگر نویسنده ای نخواهی دید جهانی می بینی کاملا جدید گاهی اوقات به نگارنده و نوازنده متن نزدیک است و گاهی اوقات از او دور ولی در جان و جسم اش تنیده شده تا خلق شود.
این برداشت کاملا شخصی کمی بی رحمانه یا کمال طلبی است. اما بنظرم کلمات برای خلق دنیای جدید باید به بهترین نحو انتخاب شوند و در جسم و روح و ذهن نویسنده مانند عشقه برای درخت عمل کنند تا دنیایی جدید برای مخاطب خلق شود.که شبیه هیچ دنیای دیگری نیست اما جذاب است. بازی با کلمات مهارتی است که نویسنده را به خلق دنیا اینچنیی می رساند.
سارا جان
چقدر زیبا نوشتی.
تو استعداد ناب جستارنویسی هستی.
میدونم میدرخشی.
درست بود
سلام سارا جان
خاطره جالبی بود … فکر نمی کردم عشق چنین ریشه ای داشته باشه با این تصویر زیبایی که برام ساختی فکر میکنم عاشق که بشی یعنی خودتو طوری وقف زیبا کردن دنیای معشوقت قرار بدی که یکهو ببینی چمن زار ارومی که برای زندگی اون ساختی شده یک منظره قشنگ برای چشمان خودت هم هست جایی که برای کسی دیگست اما تو اون رو ساختی…
می دونی من عشق رو معلول بی علتی می دونم مثل اینکه می نویسی اما نه برای نجات بشر !! یا برای اصلاح و اگاهی مردم !!! یا برای متفکر به نظر امدن !!!یا برای …… اگه از من بپرسی چرا می نویسی جواب بدم چون دوست دارم !!!! چون عاشق نوشتنم !!! چون فکر نمی کنم برای هر چیزی باید دلیل اورده بشه ..